Zijn geboorte speelde zich af
aan de rand van de samenleving
Schinveld 25 december 2025
Beste medechristenen,
In de afgelopen maand zijn er weer veel kerstetentjes en concerten geweest. Je kunt niet zeggen dat mensen geen Kerstmis meer vieren. Maar wat vieren mensen met kerstmis: gezelligheid, saamhorigheid. Jonge mensen koppelen de kerstviering aan de maaltijd op school. Ze kennen het geboorteverhaal van Jezus niet meer. Bij dat alles missen wij iets heel belangrijks. De kerk is voor velen niet meer de plek om Jezus te ontmoeten. Zo blijft Jezus de verborgene in onze wereld.
Zijn geboorte speelde zich af aan de rand van de samenleving. De volkstelling door keizer Augustus kreeg meer aandacht dan de geboorte van Jezus. Het past in de actualiteit van toen. De geboorte van Jezus was niet spectaculair. Misschien dat de een of ander schreef: “ Herders vinden jongetje in een stal.’ En: ‘Moeder brengt kind ter wereld in openlucht.’ Maar daar bleef het dan ook bij. Zo kwam God de wereld binnen. Niet met veel bombarie en luidruchtigheid, Ook niet de show stelend met de slogan: ‘Make Israel great again!’ Maar haast onopvallend. De eenvoudige mensen zoals de herders beseften dat in Jezus de redding van de wereld begon. Het begin van een groots gebeuren dat met Pasen zijn voltooiing kreeg’. Maar de geboorte van Jezus spreekt meer aan dan Pasen omdat het zo menselijk is, zo herkenbaar: de geboorte van een kind. De Onbegrensde treedt geruisloos binnen in ons begrensd bestaan als het ruisen van een zachte bries. Slechts aanwezig bij eenvoudige mensen met het hart op de goede plaats die aanvoelen waar God zich openbaart. En dat geeft vrede in het hart. Maar het geeft ook richting aan ons bestaan: Vrede op aarde aan de mensen in wie Hij welbehagen heeft. Zo is de komst van Jezus niet alleen belangrijk voor afzonderlijke mensen, maar ook voor vele groepen op onze aarde.
De geboorte van Jezus is Gods vredesverdrag met de mensen. Het is meer dan het beëindigen van een oorlog. Het is ook het begin van een nieuwe beschaving. Ook al werd de geboorte van Jezus niet door de samenleving opgemerkt, toch veranderde de wereld door allen die in Hem geloofden. Eenvoudige mensen, die stonden aan de rand van de samenleving, wisten wat het betekende om niet mee te tellen en deden daar wat aan. In hun eigen geledingen kwamen ze op voor elkaar. Ze vingen mensen op die kwetsbaar waren en aangewezen op hulp van anderen. In die zin was Jezus voor hun de juiste man op de juiste plaats. Zij lieten Jezus toe in hun hart en wat zij gezien hadden droegen ze heel hun leven met zich mee.
Doordrongen worden van het geheim van Jezus geboorte is ook nu nog een gave en opgave. De kerk blijft nog steeds de plek waar oude verhalen worden voorgelezen over de aankondiging van Jezus’ geboorte. Dat is wat wij vandaag voelen op deze plek wanneer wij Kerstmis vieren. De kerk is meer stal dan instituut. We proberen dat oude verhaal te verbinden met onze tijd. Uitzien naar vrede hoort tot het verlangen van de mens. Paus Leo spoort ons aan om conflicten niet te voeden, maar samen om de tafel te gaan zitten om tot nieuwe afspraken voor vrede te komen. Wat er gebeurd is kun je nooit meer goed maken: de talloze mensen die het leven hebben gelaten, de talloze plaatsen waar alles vernietigd is en de talloze leiders waarmee de verhoudingen verstoord zijn. Daar moet een streep onder gezet worden. Kerstmis is het feest van de vrede. Maar ook het feest van de ontmoeting met God. Het is bijzonder hoe jonge mensen geraakt worden door woorden uit de Schrift en het geloof in God en Jezus opnieuw ontdekken als hun Heiland. Niet de Kerk trekt aan, maar Jezus. Samen vormen zij een kerkgemeenschap, waarbij het geloof bovenaan staat. Kwetsbaar, maar ook krachtig omdat het onderdak geeft aan mensen die op zoek zijn naar zingeving voor hun leven. Leven met en voor anderen hoort daar bij. Mogen ook wij beleven hoe in de viering van Kerstmis God nog steeds onder ons wil wonen en vanuit het geloof in God meewerken aan de nieuwe schepping waardoor alles een nieuw aangezicht krijgt. In die zin wens ik u een gezegend kerstfeest toe.