Van huwelijksboot naar veldhospitaal
Omer Gielliet was jarenlang pastoor in Breskens en maakte veel kunstwerken van hout. Hij zag eens een boot die een platte bodem had met een voor en achtersteven. Wanneer twee mensen in zo’n boot zaten en de een stapte er uit, dan viel de ander ook uit de boot. Zo’n boot maakte hij ook voor in zijn kerk en het bruidspaar kon daar op zitten. Wanneer zij tegelijk op die boot gingen zitten, was alles stabiel. Maar wanneer dat niet gebeurde, kiepte de boot om en lag een van beiden op de grond. Een prachtig beeld van het huwelijksbootje, waar twee mensen instappen. Als de een er uit stapt valt de ander in het water. Een gebeuren uit het leven van gehuwden waar de een de ander verlaat.
Jezus krijgt de vraag voorgelegd of mensen van elkaar kunnen scheiden. Mozes had regels opgesteld dat dit in bepaalde gevallen mogelijk was. Jezus schrijft dat toe aan de hardheid van het hart. Gods bedoeling was bij de schepping dat waar Hij twee mensen bij elkaar bracht dit voor altijd zou zijn. Zo gaf Jezus aan dat het huwelijk bedoeld is om elkaar lief hebben in goede en kwade dagen, in ziekte en gezondheid, alle dagen van ons leven. Maar het leven zit vaak anders in elkaar. Er zijn heel wat huwelijken en relaties die schipbreuk lijden. Dit gaat gepaard met veel pijn en laat de nodige littekens achter. Het leven van man en vrouw komt in een andere bedding, maar ook voor de kinderen verandert veel. Vanuit de kerk ligt hier een opdracht.
Paus Franciscus noemt de kerk een veldhospitaal. Wij kunnen wel hoge idealen hebben, maar we mogen geen mensen afschrijven die niet (meer) aan dat ideaal beantwoorden. Zorg voor elkaar gaat verder dan alleen maar aandacht hebben voor de mensen die het goed doen. Goede gelovigen hebben de neiging precies te weten hoe wij moeten leven. Totdat er in hun leven een moment aanbreekt dat degene die hen dierbaar is in een nieuwe situatie komt die niet is voorzien. Wie van de ander houdt wordt op dat moment mild en vol begrip. Strenge regels worden anders opgevat. Opvang en gastvrijheid worden het nieuwe normaal. Wanneer het bootje van het leven averij oploopt is barmhartigheid en begrip een kostbare zalf voor de gekwetste medemens. Jezus levert ons de grondstoffen, maar de samenstelling van de zalf is onze opdracht.
Kerk veraf en dichtbij
Laatst mochten wij een mooie viering meemaken van bisschop van den Hout. Op het priesterkoor zag je rangen en standen bij elkaar. Priesters met stola en kazuifel, dekens met een befje, dominicanen in kloosterkleed, kanunniken met manteltjes en paarse pluim op de bonnet, monsieurs met een paarse sjerp en vele bisschoppen. Aan de kleding kon je zien wat voor rang zij bekleedden. Je wordt geraakt door de schoonheid van de liturgie. Plechtig door de veelheid van mensen die allen op hun eigen manier binnen de Kerk staan. Alleen bezig zijn met de liturgie is niet voldoende. Ons contact met de medemens mag niet vergeten worden.
Niets menselijks is de leerlingen vreemd. Jezus hoort hun bekvechten over wie de belangrijkste is. Hij spreekt hun daar naderhand op aan. En zegt dat de belangrijkste degene is die het meest dienstbaar wil zijn. Hij neemt een kind en plaatst het midden tussen hen in. Hij slaat zijn armen om dit kind en zegt: “Wie een kind als dit opneemt neemt Mij op en wie Mij opneemt neemt uiteindelijk God op in zijn leven. Hiermee wordt aangegeven dat wij God niet moeten zoeken veraf, maar dichtbij in de mens die ons nodig heeft. Kinderen vragen om veiligheid, geborgenheid en belangeloze liefde. Volwassenen die kwetsbaar en weerloos zijn hebben onze aandacht nodig. Daarin kan de Kerk tonen wie zij is.
Het is niet eenvoudig om anderen nabij te zijn. De privacywet maakt het moeilijk om verbanden tussen mensen mogelijk te maken. Je moet haast een handige scout zijn om tussen het oerwoud van regels door te komen op die plekken waar mensen wonen. Waar voorheen structuren lagen om zieken, noodlijdenden, maar ook gekwalificeerde mensen te bereiken, hebben wij nu te maken met een samenleving waar leven in gemeenschap wordt uitgehold. Hier ligt ook een uitdaging. Naarmate de Kerk meer gemeenschap wordt die onderling contact met elkaar zoekt kunnen wij aanvullen waar het in deze tijd aan ontbreekt. Zelf initiatief nemen en communiceren over hoe wij met Jezus in onze tijd mensen nabij kunnen zijn.
De slimste mens
Velen kijken graag naar het programma van de ‘slimste mens’. Een soort wedstijd waarbij het vooral op kennis aankomt op velerlei gebied. Vaak sta je er versteld van wat mensen weten aan feiten en alles wat daarmee samenhangt. Ons leven is echter niet compleet als wij alleen maar bouwen op kennis. In ons leven is er ook nog een gebied dat opgepakt wordt door onze zintuigen. Die zijn ook van invloed bij ons geloof in God. Zij maken ons gevoelig voor het niet zichtbare dat toch werkelijkheid is.
In onze tijd is men veel bezig met klimaatdoeleinden. Van alles wordt tevoorschijn getoverd wat wij moeten doen om voor de volgende generatie de wereld bewoonbaar te houden. Zo denkt men het heft in eigen handen te kunnen houden. Ook het milieu krijgt veel aandacht. Vanuit ons geloof krijgen klimaatdoeleinden en milieumaatregelen een andere dimensie. De zorg voor Gods schepping benoemen geeft onze verhouding tussen God en mens aan. Wij hebben niet alleen verplichtingen naar de mens toe om de aarde goed te beheren, maar ook naar God toe. Weten is belangrijk om dingen goed aan te pakken. Geloven is nodig om onze eigen plaats te kennen op deze aarde. We zijn niet almachtig. Uiteindelijk spreekt God zijn woord mee bij het heden en de toekomst van de wereld. Wij zijn slechts beheerders en geen eigenaar.
De genezing van de doofstomme man heeft een diepere betekenis dan alleen maar kunnen horen en spreken. Deze man vraagt aan Jezus om zijn Woord te kunnen horen en wat hij gehoord heeft om te zetten in dankzegging. Wij hebben het allemaal nodig om van onze doofheid genezen te worden. De stem van God horen helpt ons ook bij ons handelen in de wereld van vandaag. Vanuit ons hart spreken over wat wij gehoord hebben maakt ons getuigen van Gods liefde. Weten en geloven vullen elkaar goed aan, als wij daar voor open staan. Zij helpen ons om rijke inhoud aan ons leven te geven.
Welkom aan Mgr. dr. Ron van den Hout
Aanvankelijk koos de nieuwe bisschop voor een opleiding aan de Hogere agrarische school. Zijn interesse hiervoor was gewekt door het tuinbouwbedrijf van zijn oom, waar hij in zijn jonge jaren geregeld werkte. Toch had God voor hem een andere tuinbedrijf uitgezocht: de wijngaard van de Heer. Hij volgde de priesteropleiding op het St. Janscentrum te den Bosch die pas was opgestart en werd priester gewijd in 1993. Na korte tijd in Helmond werkzaam te zijn geweest, ging hij naar Rome in 1994 en specialiseerde zich in de Bijbelstudie van het Oude Testament en behaalde daar het licentiaat.. Na zijn terugkeer was hij pastoraal werkzaam in Tilburg en daarna als pastoor in Drunen-Elshout. Tevens doceerde hij aan de seminaries van Den Bosch, Rolduc en Bovendonk. In 2009 werd hij deken in het gebied Heusden-Waalwijk en Zaltbommel. In die tijd promoveerde hij op de Radboud Universiteit op het proefschrift van de profeet Zacharia. In 2012 werd hij benoemd tot vicaris generaal van het bisdom Den Bosch.
In april werd hij benoemd tot bisschop van Groningen-Leeuwarden. Daar werkte hij met plezier en bouwde met medewerkers, priesters en pastorale krachten een goede band op. Hij was op vele plekken aanwezig zonder zich op de voorgrond te plaatsen. Ook nam hij graag deel aan bijeenkomsten met jonge mensen en nam deel aan de Wereldjongerendagen.
Toen hij benoemd werd in 2024 tot bisschop van Roermond waren de mensen in Groningen-Friesland niet blij. Ze hadden ervaren dat het met hem goed werken was aan de Kerk van morgen. In het bisdom Roermond waren velen blij met zijn komst. Ze vonden het een goede zaak dat iemand van buitenaf het bisdom kwam leiden. Het is een van ons hoeft niet altijd het beste te zijn. Sommige mensen zeggen: “Wij zullen wel zien hoe hij het gaat doen” Belangrijk is echter dat wij ons zelf ook engageren met de nieuwe bisschop. Bij kerk zijn hoort geloof in elkaar en vertrouwen op Jezus Dat geeft hoop voor de toekomst. Mogen wij onder zijn leiding een wijngaard worden van de Heer die volop vruchten voortbrengt. Zo komt de hemelse agrarische school toch nog volop aan zijn trekken.
Oase in jachtige tijden
Er zijn mensen die niet van drukte houden. Ze laten alles in de steek om in de eenzaamheid hun leven te leiden. In het oosten was dat de monnik Antonius, in het westen Benedictus. Hun leven was allereerst gericht op God. Hij vulde hun leven en daardoor werd hun beoordeling van het leven ook heel anders. Ze bezaten een wijsheid die aantrekkelijk was en daarom trokken zij mensen aan die hun om advies vroegen. Ze stonden klaar voor de mensen, maar lieten zich niet de tijd ontnemen om voor God beschikbaar te zijn.
De H. Benedictus blijft een belangrijke bron voor het kloosterleven in het Westen. De westerling zoekt in het actief zijn de zingeving van zijn leven. Om je niet helemaal te verliezen in een jachtig leven zocht de H. Benedictus een evenwicht tussen werken en bidden. In het gebed wordt een dimensie aan het werken toegevoegd. Het gaat niet om mij, maar om God. We zijn allen een instrument in Gods hand. In ons land vind je verschillende benedictijnerabdijen waar mensen een rustpunt vinden voor hun leven: Mamelis bij Vaals, St. Willibrordabdij te Doetinchem, St. Adelbertabdij in Egmond Binnen.
Het gastenverblijf is voor velen een weldadige plek. Even vrij zijn van wat je werk is, en op adem komen door het koorgebed en de eucharistie door het ritme van de dag. Een gesprek voeren met de monniken. Blij zijn met een luisterend oor of een duwtje in de rug om te kunnen beslissingen. De H. Benedictus geeft nog steeds inhoud aan het leven van monniken en monialen en dit blijft een grote zegen.
Klimaatgeleerden en hulpverleners
Afgelopen week werden mensen in het zuiden van Duitsland geconfronteerd met grote wateroverlast. Hele dorpen en steden liepen onder water. Velen in Beierse dorpen en steden moesten hun huizen verlaten en zijn met helikopters en rubberboten naar veilige plekken gebracht. Klimaatgeleerden zeggen dat door de opwarming van de aarde extremere weersomstandigheden optreden en daar moeten wij wat aan doen. Hulpverleners gaan aan de slag, geraakt door de nood van mensen, en helpen zo veel mogelijk met gevaar voor eigen leven. Zo reageert ieder anders op het zelfde gegeven.
De natuur volgt zijn eigen ontwikkeling en daarin mogen wij Gods hand zien. Soms wordt de indruk gewekt dat wij de aarde met al haar natuurverschijnselen kunnen beheersen. Jezus wijst ons er op dat de natuur zijn eigen gang gaat en wij die werking niet moeten verstoren. Terwijl de boer slaapt ontwikkelt het graan zich vanzelf. Er zijn momenten dat de natuur levensbedreigend wordt, zoals bij de storm op het meer. Op dat moment is het goed om God niet te vergeten. Als de mens in nood is mag men gerust Jezus wakker maken. Op zijn manier zal Hij uitkomst en redding brengen. Het stillen van de storm is ook van toepassing op ons eigen leven. Dankbaarheid is een onderdeel van geloof.
De huidige mens heeft het er moeilijk mee om God te erkennen als degene die ons nabij wil zijn. Het gevoel dat wij alles zelf kunnen beheersen maakt de mens hoogmoedig. Misschien moeten wij gebeurtenissen accepteren en in de gegeven omstandigheden onze onmacht erkennen. Misschien moeten wij ook de durf hebben om te erkennen dat God ons leven in handen heeft. Alles onder controle krijgen is de mens niet gegeven. Wij mogen ook nu er op vertrouwen dat de Heer in staat is om wind en water in ons leven tot bedaren te brengen. Een andere manier van vertrouwen op de toekomst
Sacramenten zijn contactmomenten
Geruime tijd geleden werd ik opgebeld of ik moeder nog even kon bedienen. Ze was in de nacht gestorven. Toen ik er aan kwam was moeder al een aantal uren dood. Ik vertelde de familie dat ik wel voor de overledene kon bidden voor een behouden thuiskomst bij God. Maar bij een bediening hoort een contact te zijn tussen de zieke en Jezus die de zieke tot steun wil zijn. Zonder die ontmoeting ontbreekt een wezenlijk element bij een sacrament. Je merkt op dat moment dat mensen niet altijd willen horen wat je vertelt.
In een artikel over de praktijd van de eerste communie kwam het belang van contact in een ander verband ter sprake. Sommige priesters zeggen: “wat moeten wij nog van die eerste communie een groot feest maken. Daarna zie je ze toch niet meer. Daarom kun je beter een kind dat dit wil apart de eerste communie laten doen”. De schrijver pleitte er voor om te behouden dat kinderen in groepsverband de eerste communie doen. In een geïndividualiseerde samenleving stellen wij ons te veel op als eenlingen. De uitdaging van de Kerk is om mensen samen te brengen. Een voorbereiding op de eerste communie geeft heel wat mogelijkheden tot contact. Allereerst tussen degene die de lessen verzorgt en de kinderen. Maar ook contact met ouders die met de priester werken aan vieringen ter voorbereiding op de communie. De Kerk is er voor iedereen. Iedere kans moeten wij aanpakken om mensen samen te brengen.
Bij een eerste communie ontstaat verbondenheid tussen de verschillende mensen: de liturgiegroep, de groep die de versiering verzorgt, degene die de zorg voor de financiën op zich neemt. “Zonder een gedeeld pad naar de eerste communie worden kinderen beroofd van de ervaring om in een groep van leeftijdsgenoten te zijn en om samen een groot feest te vieren. En gezinnen worden de kans ontzegd om relaties met andere gezinnen te hebben”. Daarin komt naar voren wat een sacrament is: een ontmoeting van mensen met elkaar die Jezus willen ontmoeten in hun leven. De Kerk is geen elitekorps, maar beweging om mensen samen te brengen rondom God. Een plek waar je ruimschoots de genadegaven van de Heer mag ontvangen en delen met elkaar.
Pinksteren, een vuur dat niet dooft
Het is een wonder dat er nog steeds christenen zijn. Tot in onze tijd toe worden christenen vervolgd. Het is niet gemakkelijk is om Jezus te volgen. Velen kiezen voor een leven dat zo weinig mogelijk moeilijkheden oplevert. Toch zien wij ook dat mensen, jong en oud, geraakt worden door Gods Geest en een radicaal leven willen leiden om Jezus te volgen. Christenen zijn te vergelijken met een bosbrand. Als je denkt dat het vuur gedoofd is, gaat het ondergronds door en steekt ergens anders opnieuw de kop op.
De komst van de Heilige Geeft heeft het leven van de apostelen een andere wending gegeven. Ze hadden zichzelf van de wereld afgesloten door ramen en deuren te sluiten. Maar de Heilige Geest werd een kracht die van het ene moment op het andere het hart van hun openbreekt. Daardoor begaven zij zich opnieuw onder de mensen. De angst verdween en vrijmoedig spraken zij over Jezus die verrezen is. Toehoorders beluisterden geen verwijt dat zij Jezus hadden laten kruisigen. Maar een aansporing om in Jezus te gaan geloven. Want God is barmhartig en goed. Vele mensen namen het geloof aan en volgen hen.
De Geest gedijt niet in een Kerk waarin het instituut centraal staat. Kritiek daarop helpt ons niet verder en is geen bodem voor geloof. Personen die afhaken bij de Kerk kijken te veel naar mensen die gefaald hebben. Waar binding met de Kerk vooral bestaat in aandacht voor Jezus. kan de Geest werkzaam zijn. Jezus wordt het bindmiddel voor allen die opbouwend in het leven staan. Het kwaad niet alle aandacht te geven, maar zich te oriënteren op groeimomenten in het geloof. Daar gaat het om. Het wonder van Pinksteren gebeurt waar mensen in hun eigen taal de boodschap van de apostelen verstaan van Jezus’ dood en verrijzenis. Het is de boodschap van Gods liefde voor iedere mens en liefde voor elkaar. Wij zien hoe door de Heilige Geest kerken steeds meer elkaar opzoeken en werken aan broederlijke verbondenheid. Ook in het contact met andere godsdiensten streven wij naar wat ons samenbindt bij het werken aan vrede en saamhorigheid. Zo blijft de Kerk aanwezig over heel de aarde en getuigt van Jezus, in wie redding te vinden is. Voortbouwen op de Heilige Geest geeft openheid naar Jezus en naar elkaar.
Rechtspraak of liefdesgebaar
Problemen tussen mensen zijn er altijd geweest en zullen ook altijd blijven. Mensen kunnen elkaar het leven behoorlijk zuur maken: scheldpartijen, pesterijen en zelfs vernielingen. Om geschillen te slechten worden vaker advocaten ingezet. Zij staan de mensen bij om een geschil op te lossen door gebruikmaking van het recht. Wie in zijn recht staat haalt zijn gelijk. Maar dat betekent niet dat hiermee de vrede getekend is. Er blijft altijd iets hangen tussen mensen wat niet vergeten wordt.
Jezus vraagt in het evangelie om de liefde te hanteren en niet het zoeken naar recht. Liefde is een ander instrument dat recht doet aan mensen om verhoudingen te herstellen. De liefde heeft als uitgangspunt elkaar vergeven en barmhartig zijn. Een moeilijke opgave omdat je daarbij ook een stukje van jezelf moet prijs geven. Wanneer dat aan beide kanten gebeurt kunnen verstoorde verhoudingen hersteld worden. Jezus weet dat het gevaar van conflicten altijd op de loer liggen. Hij bidt dan ook dat de eenheid onder zijn leerlingen bewaard blijft. De geschiedenis van de Kerk leert ons hoe moeilijk dit is en hoe vaak de eenheid schipbreuk leed.
Bij de hemelvaart van de Heer gaf Jezus ons een opdracht mee: blijf niet hangen in mooie idealen, die nooit werkelijkheid worden. Blijf in de wereld staan en kijk goed naar wat daarin gebeurt. Leer daarin de Geest van God te onderscheiden. Laat je niet verleiden om in de wereld op te gaan. Er zijn altijd voldoende redenen om dat wel te doen. Iedereen wil ergens bij horen en niet een buitenbeentje zijn. Kiezen om met de tijd mee gaan zonder stil te staan bij de gevolgen hiervan lost problemen niet op. Waar geen liefde is wordt kostbare energie verknoeid aan zaken die ons niet verder helpen. Het woord liefde blijft actueel. Liefde kan groeien waar de een de ander respecteert. Waar niemand uitgesloten wordt, maar iedereen welkom is. Liefde komt tot zijn recht waar machtsverhoudingen niet bestaan. Waar de een dienaar is van de ander. Liefde heelt wanneer bij verstoorde verhoudingen mensen elkaar de hand reiken. Dat geldt voor iedere mens met grote en kleine verantwoordelijkheid. De Kerk roept ons op tot vrede en weet dat liefde het enige instrument is voor een toekomst die leven schenkt
De wolf is weer terug
Bepaalde mensen hebben er voor geijverd dat in ons land wolven werden uitgezet. Het was een verrijking voor de dierenpopulatie in de natuur. De wolf kreeg een beschermde status. Waar te weinig rekening mee werd gehouden is dat de wolf een roofdier is. Reeds vele schapen zijn slachtoffer geworden van de wolf. De schapenhouders staan vaak machteloos wanneer zij weer dode dieren aantreffen in het weiland.
Ook onder mensen zijn er die wolf zijn of schaap. De wolf breekt in bij het leven van mensen en doodt alles, wat het schaap geluk en leven geeft. Het schaap is vaak kwetsbaar en laat de dingen maar gebeuren. Zo zien we dat bepaalde mensen meegaan met de tijd zonder er bij stil te staan wat dit allemaal met hun doet. Op velerlei gebied zien we gewonde en gekwetste mensen. Zij zijn slachtoffer geworden van de macht van het kwaad. De herder heeft in deze context een bijzondere betekenis. Hij staat boven de schapen en heeft de taak om hun te beschermen. De goede herder laat niet zomaar de schapen in de steek. Als er gevaar is vlucht hij niet weg en als een dier ziek is doet hij er alles voor om het weer beter maken. De schapen zijn de aan Hem toevertrouwde kudde waarvoor hij zijn leven geeft. Onder de herders zijn ook huurlingen. Hun hart gaat niet uit naar de schapen, maar naar wat het voor winst oplevert. Wanneer de schapen in gevaar zijn vlucht hij weg en laat hun in de steek.
De mensen die zich belangeloos inzetten voor hen die aan hun zorgen zijn toevertrouwd worden schaarser. Maar dat wil niet zeggen dat ze er niet meer zijn. Vanuit de Kerk wordt jaarlijks aandacht gevraagd voor de mensen die de kudde willen wijden. Het zijn priesters, diakens, maar ook medewerkers in de parochie. Met volle toewijding zetten zij zich in voor de ander. Het priester zijn is nog steeds een mooie levensstaat. Wanneer je de vreugdevolle momenten bij elkaar zet, zijn er dat heel veel bij elkaar. Priester zijn is meer dan sacramenten bedienen. Het is ook inspelen op een situatie waarin wij sacramenteel met elkaar kunnen omgaan. De ander ontmoeten en brengen bij Jezus. Dat is de uitdaging in onze tijd.
Schinveld, Pasen 2024
Preek pasen 2024
Beste medechristenen,
Vaak wordt deze tijd vergeleken met vroeger. Men heeft het dan over de tijd waarin men jong was en opgroeide. De kerken waren vol. De katholieke kerk had een grote invloed op de samenleving op velerlei gebied. Want het merendeel van ons land was christen. Als we die tijd vergelijken met onze tijd, komt de Kerk er armtierig van af. Het aantal mensen dat de vieringen bezoekt is sterk afgenomen. Er zijn minder doopsels, nog minder vormsels, weinig kerkelijke huwelijken en priesterwijdingen. Velen die gedoopt zijn, zetten zich af tegen de Kerk en dat doet kerk betrokken mensen pijn. Toch mogen wij ons afvragen of vroeger ophoudt rond 1950. Of dat voor die tijd ook meer vroeger te vinden is. Dan komt er een geschiedenis van 2000 jaar Kerk en Christendom. Wat waren de krachten waardoor de Kerk kon bloeien of in een zware crisis terecht kwam. Mooi is de overweging van Epifanius, bisschop van Constantinopel. Hij spreektover Adam die niet luisterden naar God en daarom het paradijs verspeelde. Maar diezelfde Adam wordt bij de dood van Jezus bij de hand genomen en krijgt een nieuwe kans: Ontwaak slaper, sta op uit de dood en Christus licht zal over u stralen. Er zijn adam-figuren die de mens het paradijs ontnemen: heerszucht, macht, oneerlijkheid en geen geloof kennen. Er zijn ook Adam-figuren die de mens meenemen naar het paradijs. Zij dienen God en hebben zorg voor de mens. Beide dingen zien wij terug in vroegere tijden. De verrijzenis is niet een eenmalig gebeuren, maar is bij Jezus begonnen en gaat verder tot in onze tijd.
De leerlingen hadden lang geleden het gevoel dat ze alles kwijt waren. Jezuswas dood en zijn leven dreigde te verdwijnen in de anonimiteit. Alles wat bij Jezus zo mooi was, zo krachtig leek, zoveel bewondering opriep was opeens voorbij. Het zien van het lege graf zegt veel over het toekomstperspectief. Het lichaam van Jezus was weg. In een hoek lagen wat lappen stof waar Jezus’ lichaam in gewikkeld was. Ergens anders lag een doek die zijn hoofd had bedekt. Voor de rest niets. Zoals wij vaak ook bij kerkgebouwen zien. Van buiten zien ze hetzelfde uit, maar het levend organisme van een geloofsgemeenschap is verdwenen. Alleen een glas in loodraam of een orgel herinneren nog hieraan. Toch is dat lege graf ook heel bijzonder. Zijn lichaam is verdwenen en de engel zegt: de Heer is niet hier, hij is verrezen. Hij is gegaan naar Galilea. Dat is de streek waar alles begonnen is. Naar die plaats moeten jullie terug gaan. Maar dat had tijd nodig. Heel wat emoties hielden hun in de greep. De vrouwen op de eerste plaats die het graf als eerste bezochten. Ze vluchtten weg van het graf, waren vol schrik en helemaal van slag. Op dat moment beseften ze dat er niets meer van Jezus over was. Maar korte tijd later hebben ze een ontmoeting met de verrezen Heer die hun duidelijk maken dat Jezus niet van de wereld weg is. Dat alles terugkomt van wat in zijn leven heeft plaats gevonden. Het samen zijn met een maaltijd: brood en wijn, brood en vis. Het spreken met Hem en het horen van bemoedigende woorden. Langzamerhand dringt het besef door: de Heer is niet dood, hij is verrezen. Op dat moment vind er ook een opstanding bij de leerlingen plaats. Ze pakken de draad weer op, want ze weten dat Hij niet weg is. Dat ze Hem kunnen zien en met Hem kunnen praten. Dat Hij nog steeds met hen verbonden is. Dat is de boodschap van Pasen. Niet stil blijven staan bij datgene wat voorbij is, maar meegroeien in de nieuwe situatie. Het geloof in Jezus groeit door mensen die geraakt worden door zijn aanwezigheid en Hem mogen ontmoeten. Tegen de verdrukking in neemt het aantal christenen toe.
Ook nu zien wij dat naast de leegte, die er heerst, ook mensen in deze tijd weer bewust naar God zoeken en tot geloof komen. Ze hebben één ding gemeen: op de een of andere manier komt Jezus op hun levensweg. Dat kan zijn in een viering in een kerk, contact als student met religieuzen die met hun allerlei activiteiten organiseren, mee doen aan Wereldjongerendagen of vriendenopzoeken die gelovig zijn. Daar ligt de eerste stap in het geloof. De ontmoeting brengt mensen tot geloof. De kerk is de vrucht van die ontmoeting met de Heer. Maar ook daarin speelt de oude Adem en de nieuwe Adam een grote rol. De afbrokkeling van de kerk gebeurt waar de oude Adam aan het werk is. De groei van de Kerk vindt plaats waar de nieuwe Adam kansen krijgt. Geloven in de verrijzenis is kijken naar de groei die plaats vindt op allerlei manieren. Het aantal jong volwassenen dat zich laat dopen groeit. De interesse in bijbelgroepenneemt toe. Maar ook de behoefte om als gelovigen samen te komen en het geloof te vieren. Zelfs in het ontplooien van sociale activiteiten zoals het bezoeken van eenzame mensen, aandacht voor zieken, het opvangen van mensen met problemen of het verzorgen van een maaltijd is de Heer aanwezig. Waar ik de ander werkelijk ontmoet verander ikzelf ook, wordt ook ik een ander mens. Een geloofsgemeenschap die vitaal wil zijn, neemt de ontmoeting met Jezus als eerste bouwsteen. Samen met elkaar uitwisselen wat Jezus met ons doet en met Hem in gesprek gaan en samen bidden. Daar gaat het om. De liefde van Jezus beleven en zichtbaar maken is ons getuigen dat Hij werkelijk leeft. Voor mensen die de Kerk ervaren als een leeg graf, heeft Pasen een blijde boodschap. Zie met een open oog en hart naar wat er werkelijk gebeurt. De verrezen Heer vergeet ons niet. Hij blijft ons leiden. Het maakt ons leven anders. De Kerk maakt ons niet maakt ons niet automatisch gelovig. Maar door de ontmoeting met de Heer groeien wij uit tot de kerkgemeenschap, die groot is in eenheid en verscheidenheid. In die zin wens ik u allen een gezegend paasfeest toe.
Weten en geloven
De bijbel is een interessant boek om te bestuderen. Niet alle verhalen zitten even logisch in elkaar. Kritische mensen zien dat heel scherp. We kunnen ons verdiepen in de ontstaansgeschiedenis van die verhalen en dat levert interessante gegevens op. Ook verbindingen tussen de verschillende teksten en daaruit een bepaalde conclusie trekken is boeiend. Zo worden teksten gebruikt om gebeurtenissen te duiden vanuit het verleden. Wie dat alles weet is met de bijbel bezig, maar is daardoor nog niet altijd tot geloof gekomen.
Het geloof voltrekt zich op het niveau van het gevoel, zoals dat ook gebeurt met liefde. Je kunt nooit beredeneren waarom de een van de ander houdt. Je kunt niet begrijpen waarom de een als hobby het verzamelen van postzegels heeft en de ander graag voetbalt. Soms nemen wij dingen van elkaar over. De ander kan ons op het spoor van het geloof brengen. Dat zien wij terug bij de apostel Thomas, die eerst niets meer van Jezus wilde weten en door de ontmoeting met Hem opnieuw tot geloof komt. Het bewijs dat Jezus leeft is niet meer belangrijk, maar zien dat Hij werkelijk aanwezig is doet hem opnieuw in Jezus geloven. Of de leerlingen die met Jezus onderweg zijn en Hem pas herkennen bij het breken van brood. Jezus wordt van voorbijganger nu metgezel. Ook het gebeuren bij het strand waar Jezus de leerlingen vraagt om brood en vis met hun te eten, maakt hun er van bewust dat Jezus uit de dood is opgestaan. Zo is hij na de verrijzenis duidelijk aanwezig.
Heel wat bureaus houden ons een doemscenario voor en daarop wordt beleid gemaakt door bisdom en overheid. Hier mis je vaak het verrijzenisgeloof. Er zijn ook mensen die zeggen dat je nooit de moed mag verliezen. Er gebeurt veel in onze geloofsgemeenschappen wat ons hoop geeft en ons bemoedigt. Ons verheugen over datgene wat we zien gebeuren helpt ons in de verrezen Heer te geloven. Een palmprocessie in de Gazastrook om Jezus welkom te heten te midden van alle oorlogsellende heeft alles met geloof te maken. Een toenemend aantal volwassenen dat zich laat dopen en opgenomen wordt in de Kerk mag ons blij maken. De paastijd is een tijd van hoop en bemoediging. Maar ook een uitnodiging om het geloof dat de Heer steeds met ons meetrekt, toe te laten.
God maakt alles nieuw
Langzamerhand dringt het besef door dat we niet alles meteen moeten weggooien. Zo wordt bij apparaten gekeken of ze nog gerepareerd kunnen worden of dat bepaalde onderdelen nog bruikbaar zijn. Hiermee wordt het milieu gespaard, maar groeit ook het besef dat we niet altijd alles nieuw hoeven te hebben. Wat goed is moet je niet zomaar weggooien.
Ook bij het beleven van het geloof zien we een soort wegwerpcultuur. Het gaat dan niet alleen over regels en gebruiken, maar ook over mensen. Sommigen spreken erg aan en worden gevolgd. Anderen roepen weerstand op en worden meteen aan de kant geschoven. Achteraf blijken dat hele kostbare mensen te zijn en het is spijtig dat men dat toen niet gezien heeft. Na hun dood komen zij tot leven en worden hun woorden en daden opeens heel actueel. Zo werd ook Jezus door de mensen verworpen en naderhand keerde zijn Licht in de wereld terug.
Met Pasen vieren wij dat gaandeweg gezien wordt dat Jezus niet dood is, maar leeft. “Hij is verrezen en aan zijn leerlingen verschenen”, zegt de Schrift. Ook in ons eigen leven kan het gebeuren dat Jezus, die ver weg was uit ons bestaan opeens weer terugkeert. Mensen gaan Hem opnieuw ontdekken en Hij vult hun leven. Dit wonder gebeurt nog steeds. Dan wordt Pasen opeens heel concreet. Het is geen vaag gebeuren, maar voltrekt zich in de harten van de mensen. Moge het feest van Pasen gevierd worden als een dag van vreugde die ons alleluja laat zingen en uitmond in het lied: de Heer is waarlijk opgestaan,
Sterven om te leven
Niet iedere mens is hetzelfde. Gelukkig maar hoor ik u zeggen. Sommige mensen kunnen niets missen voor anderen: geen tijd, geen geld, geen middelen. Anderen leven pas wanneer zij voor andere in de weer kunnen zijn. Het kan zijn het bezoeken van een zieke, het poetsen van de kerk, een gift voor goede doelen. Sommige mensen zijn dapperder dan anderen. Wanneer je in een oorlogssituatie opgeroepen wordt om als soldaat je te voegen bij het leger zien wij dat mensen daarop verschillend reageren. De ene denkt niet aan zichzelf en wil het land verdedigen en is solidair, de ander is bang om het leven te verliezen en verstopt zich of vlucht weg.
In het gesprek met Nicodemus, dat in de nacht plaats vindt, spreekt Jezus over zijn naderend sterven: “De mensenzoon moet omhoog geheven worden, zoals Mozes eens de slang omhoog hief in de woestijn, opdat eenieder die in Hem gelooft eeuwig leven zal hebben. Nicodemus hoort uit Jezus’ mond dat hij geen oproerkraaier is, ook niet iemand die het Joodse geloof naast zich neerlegt, maar iemand die gedreven is om het leven van mensen beter te maken. Tevens weet Jezus dat er mensen zijn die willen dat onrecht blijft bestaan, macht niet verdwijnt en angst voor God in stand blijft. Daardoor weet Jezus dat Hij uiteindelijk zijn leven moet bekopen met de dood. Hij geeft ook Nicodemus moed en vertrouwen. Wie in Jezus gelooft zal uiteindelijk het leven vinden.
Sterven krijgt zin als je leeft voor de ander. In de liefde voor de ander zet je jezelf opzij. Talloze mensen zijn ons hierbij tot voorbeeld geweest. Ook in deze veertigdagentijd overwegen wij deze boodschap. Sterven is leven. In het leven ervaren wij hoe er altijd een strijd is om het leven te behouden en het te verliezen. Jezelf kunnen loslaten is een hele kunst.
Na feesten komt vasten
Overvloed is niet iets voor iedere dag. Gebeurt dat wel, dan leidt dat tot decadentie. Leven betekent ook bezig zijn met zingeving en aandacht voor God. Dat stond centraal in het leven van Jezus. Dat is ook belangrijk voor ons.
Dit jaar heeft Paus Franciscus aandacht gevraagd voor het gebed. Dit heeft iedereen nodig om met God verbonden te zijn. Benut bepaalde momenten op de dag om stil te staan bij onze verhouding voor God en Hem toe te vertrouwen wat ons bezig houdt. Neem tijd voor momenten dat de geloofsgemeenschap samenkomt om te bidden en de Christus in ons midden te hebben. Het gebed helpt ons om een evenwicht te scheppen tussen wat ons bezig houdt en wat God van ons vraagt. Daarmee kunnen wij de toekomst vertrouw vol tegemoet gaan.
Begrijpen wij de bijbel?
Een roman, een legende, sagen en sprookjes. We zijn er mee groot geworden. Veel mensen lezen niet meer zoveel als mensen vroeger gewoon waren. Maar verhalen vormen onze cultuur en wereld, of ze nu gebaseerd zijn op de werkelijkheid of verzonnen. De verhalen van de Bijbel hebben over heel de wereld een belangrijke, zo niet de belangrijkste bijdrage voor de mensheid. Maar begrijpen wij die verhalen.
In een viertal bijeenkomsten in de veertigdagentijd lezen we opnieuw verhalen uit de bijbel en kijken of we die met nieuwe ogen kunnen lezen.
We beginnen met een verhaal dat we als kind allemaal gehoord hebben: het verhaal van de drie Wijzen. Hoe heeft dit verhaal ons gevormd. Wie zijn de drie Wijzen en wat is ons beeld van hen? Wat is mijn bestemming in het leven? Welke offers moeten wij brengen in ons leven? Wat motiveert mijn leven en waar vind ik leiding? Hoe vind ik heil en genezing in mijn leven? Op donderdag 22 februari om 19.30 uur in dagkapel van Schinveld is de start.
In de volgende bijeenkomst op donderdag 29 februari om 19.30u. lezen wij over Noach en de doop van Jezus en bespreken welke betekenis deze voor ons hebben. We gaan de teksten lezen, vragen stellen en dan proberen ze opnieuw voor ons te verwoorden. Daarbij kunnen ons muziek en gebed helpen.
In de bijeenkomst van donderdag 7 maart bekijken we de ontmoeting van Nicodemus met Jezus.
Op donderdag 21 maart nemen we teksten uit de viering van de Goede Week. We sluiten af met het bidden van een psalm en passend lied.
De eerste twee avonden worden verzorgd door pastoor drs. Ton Sip. Iedereen is welkom bij deze bijeenkomsten. Opgave kan bij pastoor H. Adema, telefonisch en per email Hadema@ziggo.nl
Ergens voor staan
In een van de vorige parochies had ik een koster die zeer toegewijd was. Hij stond altijd klaar voor de kerk en vond het fijn om mensen te ontmoeten. Het gebeurde op een dag dat hij na een optreden van een koor in de kerk nog even een gezellige nazit had op de pastorie. Het was bijna twaalf uur toen hij zei: “Nu ben ik wat vergeten. Mijn vrouw is jarig en ik heb haar nog niet gefeliciteerd. Hoe dit verder afgelopen is weet ik niet. Maar het zegt wel iets over wat ons bindt. Wij worden heen en weer getrokken door allerlei belangen. Het is moeilijk om daarin een evenwicht te vinden.
Ook bij Jezus zien wij dat hij in beslag genomen werd door allerlei mensen die een beroep op Hem deden en situaties die zich voordeden. Het bleef niet alleen bij het koortsvrij maken van de schoonmoeder van de apostel Petrus en genezing van andere mensen die naar Hem toekwamen. Hij kreeg ook te maken met mensen die bezeten waren van een boze geest en Hem toeriepen: “wat hebt Gij met ons te maken. U wilt ons alleen maar in het verderf storten”. Om niet vervreemd te raken van God, door wie Hij gezonden was, trok Hij zich terug op een eenzame plaats om te bidden. Een burn-out kende hij niet omdat Hij de tijd wist te verdelen in aandacht voor God en voor de mensen.
Voor ons is leven in geestelijke vrijheid heel belangrijk. Door de ander krijgt ons leven zin en inhoud. Maar wanneer de ander ons volledig in beslag blijft nemen, raken wij die geestelijke vrijheid kwijt. Je wordt dan geleefd en kunt niet meer jezelf zijn. Op zijn tijd afstand afschakelen heeft iedere mens nodig. Het helpt ons onszelf meer te begrijpen in onze verhouding tot de ander en tot God.
Van meeloper tot volger
geplaatst: 8 januari 2024
Mensen die zich laten uitschrijven bij de Kerk gebruiken vaak het argument: “ik heb er zelf niet voor gekozen”. Voor een heleboel dingen hebben wij niet gekozen. Maar zij hebben mede bepaald wat wij nu als persoon zijn. Zo zijn er heel wat mensen die zeggen: “Ik kan het geloof niet missen” of “ik vind steun bij het geloof in God”. Wat bij je past groeit door. Waar je je ongemakkelijk bij voelt, gooi je van je af.
Toen Jezus mensen uitnodigde om met Hem mee te gaan, vroeg Hij van hun om een keuze voor Hem. Niet dat ze wisten wat hun te wachten stond. Het waren niet alleen ongehuwde mannen, maar ook gehuwde mannen die Jezus volgden. Ze wilden meebouwen aan het Rijk Gods dat Jezus aankondigde en geloofden in de Blijde Boodschap. Anderen kwamen via een zijspoor bij Jezus uit door Johannes de Doper die Jezus groter achtte dan zichzelf. Het leven van de eerste leerlingen kreeg een heel andere wending. Sommigen kwamen uit nieuwsgierigheid en vroegen: waar woont U. Jezus zei tegen hun: Ga mee om het te zien”. En ze bleven. Anderen hoorden Jezus zeggen: “Ik zal mensenvissers van u maken”. Zo vormde zich een groep van twaalf leerlingen. Na de ontmoeting met Jezus bleven ze bij Hem en volgden Hem. Het leek allemaal heel gaaf. Maar er was ook een zwakke of misschien naar Gods bedoelingen sterke schakel: de apostel Judas. Pas na Pinksteren werd de eerste kerk een beweging die de wereld ging impregneren met de Heilige Geest.
De Kerk is van beweging uitgegroeid tot instituut. Een strakke organisatie met regels om structuur aan de beweging van gelovige mensen te geven. In die structuur vonden ook mensen onderdak waar de keuze voor Jezus niet op de eerste plaats kwam of zelfs helemaal niet. Er blijft een spanningsveld tussen Instituut en Beweging. Een instituut geeft stabiliteit, Nieuwe bewegingen zorgen dat het Instituut in beweging blijft door steeds een nieuwe verhouding tot Jezus te scheppen. Dat is ook de uitdaging in onze tijd.
Jezus geboren: een positief gebeuren
Na een mooie viering zei een kerkganger: “Kan die microfoon niet bijgesteld worden, ik heb mensen die voorgelezen hebben niet allemaal kunnen verstaan. In deze negatieve ervaring vallen de vele positieve momenten van muziek, gebed en woorden, die wellicht in veelvoud aanwezig waren, weg door het verhaal van de microfoon. Negatieve beleving leidt de aandacht af van wat mooi en goed is. Daardoor ontnemen mensen zich de kans om de werkelijkheid in zijn volle omvang te bekijken.
Bij de geboorte van Jezus wordt alles omgedraaid. Terwijl er in Israël onderdrukking was, wegzakkend geloof en armoede, kwam de geboorte van Jezus als een positieve beleving van hoop en vertrouwen. Al was zijn komst op aarde voor velen onbeduidend, voor een kleine groep mensen, die uiteindelijk groter werd, was daar hoop voor de wereld en de afzonderlijke mens. Dit kind zou een totale omslag in het wereldgebeuren teweeg brengen. De eerste aanzetten waren zichtbaar bij de eenvoudige mensen, die geraakt werden door dit wonder. Mensen uit de vreemde, die de ster volgden, ontdekten bij het bezoek aan dit kind, een nieuwe dimensie in hun leven. Mensen met een heel leven achter zich waren voldaan omdat in Jezus Gods belofte van de Messias in vervulling ging. Het begon allemaal heel klein met de geboorte van een kind in de velden van Bethlehem.
Wie van God verwacht dat er opeens met Kerstmis overal vrede is, vergeet dat God niet zonder de mens kan. Wie bij de strijd tussen mensen God verwijt dat Hij niet ingrijpt begrijpt niet wat de vrijheid van iedere mens kan uitrichten. Grootse dingen zullen niet gebeuren. In het kleine en onaanzienlijke openbaart God zich. De mens die zich losmaakt van gebeurtenissen om zich heen en geraakt wordt door Jezus voelt een innerlijke vreugde, zoals de herders, de oude Simeon en Hanna. De ontmoeting met Jezus gaf hun steun om het leven los te laten en dingen te laten gebeuren In veel mensen is God aan het werk. We moeten dat ook willen zien. In die zin wens ik u een gezegend kerstfeest toe.
Medewerkers gevraagd
Bij heel wat verenigingen hoor je dat het moeilijk is om bestuursleden te vinden. Wanneer zittende bestuursleden op pad gaan om mensen te vragen voor bepaalde functies merken ze dat mensen wel iets willen doen, maar zich niet willen binden. Daardoor wordt vooruitgang moeilijker. Wie zitting neemt in een bestuur weet dat er heel wat aan vast zit aan ambtelijke rompslomp, maar ook aan incasseringsvermogen. Ouderen blijven langer zitten omdat ze een vereniging niet aan hun lot willen overlaten. Veel van de generatie daarna blijven steken in de eigen leefwereld en zijn moeilijk te bewegen om zich in te zetten voor anderen in een groter verband.
In de voorbereiding op het geboortefeest van de Heer wijst Maria ons een weg om te leven voor God en de ander. Ze wordt gevraagd door God in de persoon van de engel Gabriel om mee te werken aan zijn heilswerk. Hij bezoekt haar met de vraag of zij de moeder van Gods Zoon wil worden. Die vraag roept bij haar allerlei vragen op, zoals “hoe zal dat geschieden daar ik geen man beken”. Het antwoord is: “de Heilige Geest zal over u komen en de kracht van de Allerhoogste zal u overschaduwen. Wat ter wereld wordt gebracht is heilig en zal Zoon van God genoemd worden”. Het zijn niet boodschappen waar Maria veel wijzer van wordt. Maar ze geeft haar ja-woord en neemt daarmee alle onzekerheden op de koop toe. Dit kun je alleen maar doen als je heel je vertrouwen stelt op God.
Iedere dag komen ook vragen op ons af om voor de ander wat te betekenen. Het zijn vaak gewone dingen zoals zorgen voor een zieke, iemand begeleiden, meedoen met het organiseren van activiteiten, Maar het kan ook gaan om een grotere inzet. Verdienen speelt geen rol, maar dienen des te meer. Mensen die zich hiervoor inzetten stralen vaak geluk uit. Beschikbaar zijn voor de ander geeft vreugde. God spreekt ons nog steeds aan. In Maria hebben wij een voorbeeld waar wij ons aan mogen spiegelen.
Het gebroken gebit
Een oude vrouw van honderd jaar had een probleem. Het kunstgebit was kapot gegaan. Zestig jaar geleden had zij dit gekregen en het was altijd goed geweest. In de loop der jaren was het wel wat verkleurd. Maar nu was het door midden gebroken waardoor het afgelopen was met bijten en kauwen. Een goede bekende reed met haar naar het huis waar de tandarts woonde die dit gebit had geleverd. Groot was de verbazing toen in het huis van de tandarts andere mensen woonden. De tandarts zat er niet meer. Ze vroeg zich af hoe dit mogelijk was, maar hield geen rekening met veranderingen in ons leven. Dat geldt ook voor het geloof.
Wie het geloof niet bijhoudt moet zich niet verbazen wanneer in de kerk ontwikkelingen hebben plaats gevonden die aan hun aandacht voorbij zijn gegaan. Ze teren op wat ze vroeger bij een eerste communie of vormsel hebben mee gekregen en denken nog steeds vanuit die kennis. Toch komen er momenten in het leven van iedere gedoopte dat het beeld van God en de zichtbaarheid van de kerk bijgesteld moet worden. Sommigen verbazen zich er over bij het vragen van een doopbewijs dat er in de pastorie van de parochie, waar zij gedoopt zijn, geen pastoor meer woont of zelfs een kerk is verdwenen. En vragen zich af waar nu het doopbewijs afgehaald moet worden. Bij anderen is er iets in hun leven gebeurd dat ze verlangen om te zoeken naar een nieuwe verhouding met God en mensen. Ze zoeken nu naar mensen die hun de weg daar naar toe kunnen wijzen.
In de advent wordt Johannes de Doper de wegbereider van Jezus genoemd. Hij roept de mensen op tot een andere levensstijl en het oude leven achter zich te laten. Hij is een bescheiden man, een beetje wereldvreemd, maar wel up top date wanneer het om een voorstelling van God gaat. Mensen die afgedwaald zijn mogen zich opnieuw keren tot God. Johannes de Doper kende zijn plaats: “Hij die komen moet is sterker dan ik”. Wanneer wij dat van onszelf kunnen zeggen zijn we al een heel stuk op weg om Kerstmis inhoud te geven. De komst van Jezus maakt ons duidelijk dat God de mens lief heeft en in onze noden wil voorzien. Moge ook onze voorbereiding op Kerstmis een vernieuwing worden van ons geloof.
Christus Koning
Koekje van eigen deeg
Alles wat wij doen heeft zijn weerslag op onze omgeving. Zolang wij gezond zijn merken wij niets van de tekorten in de zorg. Wanneer wij geen schoolgaande kinderen hebben weten wij niets van de zorgen waar het onderwijs mee kampt. Zolang wij zelfstandig ons leven inrichten voelen wij de pijn niet om aangewezen te zijn op zorg in een verpleegtehuis. Op het moment dat dit ook voor ons geldt, wordt het anders en gaan we ontdekken dat problemen deels voortkomen uit onze eigen levensinstelling. Genieten is mooi. Genieten alleen holt het sociaal en maatschappelijk leven uit. Geld verdienen is nodig, maar zo veel verdienen dat er een groot verschil is tussen de ene mens en de ander leidt tot ontevredenheid. Aandacht voor de medemens blijft een groot goed.
In de laatste weken van het kerkelijk jaar wordt van ons een gewetensonderzoek gevraagd. Hoe staat het met het leven dat wij ontvangen hebben. Hebben wij onze gaven ten volle benut, of hebben wij er niets mee gedaan? Lange tijd heb je het gevoel dat je baas bent over je eigen leven. Maar dan blijkt dat wij aan Iemand anders verantwoording verschuldigd zijn. Ons wordt gevraagd wat wij met onze kwaliteiten hebben gedaan. God vraagt ons waar wij andere mensen tekort hebben gedaan door voorbij te gaan aan hun noden.
Bij iedere mens komt een moment dat men het leven aan zich voorbij ziet gaan. Altijd is er wel iets te noemen waarin men tekort geschoten is. Dat beangstigt de mens wanneer God in het vizier komt. Mensen die gelovig zijn beleven soms hevige twijfels: “zou er echt wel een hemel bestaan”. Mensen die zich ongelovig noemen blijken nu opeens gelovig: “er moet toch wel iets zijn’. Het is het verlangen om te blijven voortbestaan. Ieder van ons geeft zijn eigen antwoord op de vraag naar het bestaan van God. De Kerk kan daarin een hulp zijn of soms niet door mensen verkeerde mensen. De vraag wat wij met ons leven gedaan hebben kunnen wij niet afwentelen op anderen. Die zullen wij zelf moeten beantwoorden. Wat op een bidprentje staat is nooit een vrijkaartje voor de hemel.
Omgaan met geld en geest
In het verleden kregen wij geleerd dat je eerst wat moet sparen voordat je wat kunt uitgeven. Geld lenen werd beschouwd als een slechte zaak, want de schuld wordt alleen maar groter. Sparen is in onze tijd uit de mode. Geld lenen is gemakkelijk. Jonge mensen schaffen een nieuwe telefoon aan met een duur abonnement terwijl ze het geld er voor niet hebben. Maar ook volwassenen kopen er soms op los terwijl ze te weinig geld hebben om te leven . Met geld omgaan is een kunst.
Sommige mensen hebben weinig geld. Je staat er versteld van wat ze daar allemaal mee kunnen doen. Door economisch te leven houden ze nog geld over om weg te geven voor goede doelen. Anderen verdienen weliswaar ruim, maar komen toch tekort omdat ze van zo veel dingen willen genieten. Sparen blijkt nog niet zo gek te zijn. Het is gemakkelijk als je een appeltje hebt voor de dorst. Herkenbaar is het verhaal van de bruidsmeisjes die wachtten op de bruidegom. Sommigen hadden gezorgd voor voldoende olie voor als de bruidegom kwam. Zij konden met Hem mee naar het bruiloftsfeest. Anderen waren zo druk bezig met het feest dat zij niet zorgden voor voldoende olie. Toen de bruidegom kwam kon hun lamp niet branden om de bruidegom te vergezellen. De wijzen wilden niet de dupe worden van de dwazen en deelden daarom niet. Het lijkt onchristelijk, maar geestelijke gaven kun je niet zomaar overdragen op de ander. Daar moet iedere mens zelf in investeren.
De sacramenten zijn de olie om de lamp brandend te houden. In de ontmoeting met de verrezen Heer groeit inzicht en wijsheid, maar ook liefde en geloof. Iedere mens bouwt dat in zijn eigen leven op. Wie zo leeft mag de bruidegom ontvangen om te delen in het eeuwig bruiloftsmaal.
Halloween en Allerzielen
Een aantal jaren geleden legde ik in de klas uit wat het feest van Allerzielen betekende. De kinderen waren er door geboeid en stelden vragen over dood en leven. Na de les kwam er iemand anders die wat kwam vertellen over Halloween. Dat viel op dezelfde dag waarop de mensen de kerk bezochten en de graven van dierbare overledenen.
Het resultaat laat zich raden. Halloween was veel spannender. Het scheppen van een spookstad was sterker dan de verbonden- heid met onze overledenen.
Toch wordt wel eens gezegd: zoals wij met onze doden omgaan, zo gaan wij ook om met de levenden. Denken aan de dierbaren betekent dat zij er voor ons nog steeds bij horen. Wij zijn hun niet vergeten en blijven attent voor hun.
Denken aan degene die met ons leven op aarde vraagt ook om een attente houding. Van mensen houden stopt niet bij
de dood, maar werkt door na de dood. Waar in dit leven van mensen gehouden wordt, is dat ook zichtbaar na hun dood. Aan de graven ziet men wie onze dierbaren zijn. Ook in de missen die voor overledenen besteld worden, ervaart men wie wel of niet herdacht wordt.
Het geloof in Christus moet iedere dag weer levend gehou- den worden. Zoals het feest van Halloween ons afleidt van het wezenlijke, zo zijn er veel activiteiten die onze aandacht opeisen. Geloven in Jezus betekent: na de dood breekt het nieuwe leven aan. Bij een geloof dat dood is, kan het nieuwe leven in Christus ons een nieuw zicht op het leven aanreiken.
Synodaal proces
In Rome begint op woensdag 4 oktober de bisschoppensynode over een synodale Kerk, waarvoor afgelopen jaren vanuit alle bisdommen suggesties en gespreksonderwerpen zijn aangedragen. Aan de synode doen honderden bisschoppen en deskundigen uit de hele wereld mee.
In de voorronde is al heel wat discussie geweest over waar het met de Kerk naar toe moet. Hiervoor bestaat geen eenstemmigheid. Voor zover de media hierover berichtten werd met name aandacht besteed aan gedachten die de Kerk moesten hervormen. Toch heeft paus Franciscus aangegeven dat het meer gaat over continuïteit dan hervorming van de Kerk. “Niet wat ik wil, maar wat U wil, moge geschiede” bidden wij in het Onze Vader.
Het is interessant om te zien in wat voor context die synode plaats vindt. Het gaat zich niet om gelijk te krijgen of standpunten door te drijven, maar om eerlijk te zien waar het Volk Gods het meest mee gediend is. Daarom gaan de synodevaders eerst een paar dagen op retraite. Het gebed verbindt mensen meer met elkaar dan alleen discussies. Bovendien worden bij de zittingen geen media toegelaten. Dit om niet allerlei dingen te ventileren en van buitenaf druk uit te oefenen op standpunten. Ook de deelnemers zijn gehouden aan de zwijgplicht over datgene wat besproken wordt. .
Hiermee wordt de synode in een bepaalde daglicht geplaatst. Verwacht niet dat opeens alles anders wordt. Dat er deuren misschien op een kier gezet worden is wel te verwachten. De synode is geen politiek debat, maar een open communicatie over datgene waar de Kerk het meest mee gediend is. Niet iedereen kun je tevreden stellen, maar geloof en vertrouwen opent een deur naar de toekomst.
In de Kerk is altijd werk
Degenen die zich betrokken voelen bij de Kerk hebben het niet over het instituut, maar over de parochie waar ze bij horen en daarin investeren ze. Zoals elders in onze samenleving is ook in de parochie behoefte aan meer hulp en ondersteuning. Naarmate er meer mensen zich inzetten, des te meer kan er ook gebeuren.
Het werk kan onderverdeeld worden in
handenarbeid, administratie en bestuur. Het is belangrijk dat mensen hun talenten in dienst stellen van de geloofsgemeenschap waar ze bij horen. Dan wordt deze ook iets van hun.
Dat proberen wij ook de vormelingen mee te geven. Eerst werd je opgenomen in de parochiegemeenschap. Nu mag je de gaven van de H. Geest ook in dienst stellen van de ander. Ten alle tijde kan het wisselgeld van het vormsel worden ingeleverd.
Vrede een oneindig begrip
In de vredesweek wordt aandacht gegeven aan de persoonlijke verhouding tussen mensen. Iemand uitsluiten vanwege een gebrek of ziekte leidt tot onvrede. Mensen die zich nergens thuis voelen en voortdurend opgejaagd ervaren geen vrede. Mensen die onmacht ervaren bij oorlogsleed en onveiligheid beleven dat vrede ver zoek is. Toch zoeken mensen elkaar om dat verlangen naar vrede naar de wereld door te laten klinken. Zo componeerde Aristakes Jessayen een rockopera voor de vrede: Rapsody for peace. Vrede is niet iets wat je voor altijd kunt verwerven. Vrede moet iedere keer verworven worden. Vrede en gerechtigheid staan soms haaks op elkaar.
De weg naar vrede verloopt vaak langs het pad van vergeving. Dat is meer dan een ceremonieel waarbij politici hun spijt betuigen voor iets dat 500 jaar geleden is gebeurd of mensen van de kerk die
vergeving vragen voor leed dat kwetsbaren is aangedaan. Leed kun je niet afkopen met geld door mensen die de slavernij niet hebben ondervonden, te compenseren. Vergeving krijgt betekenis wanneer wij hier en nu beginnen met te werken aan vrede voor de toekomst.
Altijd zullen er dingen gebeuren die we niet kunnen voorzien en waar we ons niet tegen kunnen indekken. Vergeven schept dan weer ruimte om verder te gaan. “Hoe vaak moeten wij vergeven” vraagt Petrus. “Zeven maal is toch genoeg”. Jezus zegt dat we altijd moeten vergeven. En daarbij niet mogen vergeten dat anderen ons ook vaak vergeven hebben. Daarin ligt de goedheid van mensen, maar ook de goedheid van God. Wat wij zelf ontvangen hebben, mogen wij ook aan de ander gunnen. In dat opzicht zijn mensen soms hardleers: veel oog voor jezelf en weinig gevoel voor de ander. Zo lang dit niet verandert zal vrede een Utopie blijven.
Pijnbestrijding is niet voor alles goed
Geen mens hoeft onnodig pijn te lijden. Bij lichamelijk lijden pijnbestrijding toepassen, helpt ernstig zieken nog een tijd om deel te nemen aan het leven. Er is ook een pijn waar verdoving averechts werkt. In het gebruik van alcohol en geestverruimende middelen wordt geestelijke pijn tijdelijk vergeten. Maar wanneer deze middelen zijn uitgewerkt keert de pijn weer terug. Soms moet je door het lijden heen om het leven opnieuw te ontvangen.
Wanneer Jezus spreekt over zijn tocht naar Jeruzalem en wat Hem daar te wachten staat wil Petrus niet dat Jezus pijn lijdt en moet sterven. Hij wil Hem daarvoor behoeden. Het is goed bedoeld, maar Jezus wijst dit af. De satan bekoort ons met een gemakkelijk en prettig leven, maar soms is pijn nodig om een hoger doel te bereiken. Jezus ziet de pijn als een weg om te rijpen in het leven in het vertrouwen op God. Lijden draagt bij tot een groot incasseringsvermogen. Je niet laten inpakken door het lijden, maar het leven blijven oppakken.
Ouders zijn soms erg bezorgd zijn voor hun kinderen. Hun mag niets overkomen wat pijn doet. Te veel bescherming pakt vaak verkeerd uit. Lopen leer je met vallen en opstaan. Leven bestaat niet alleen uit succes, maar in de tegenslagen leer je dat niet alles vanzelfsprekend is. Maar ook waar God aanwezig is. Daarin krijgt zelfs het lijden zin.
Nieuwe energie opdoen
Iedereen heeft wel eens momenten dat datgene wat men graag doet een last of sleur aan het worden is. “Ik ben echt aan vakantie toe”, wordt dan gezegd. Vakantie is even afstand nemen en met andere dingen bezig zijn. Voor een gezin betekent dit dat men meer tijd heeft voor elkaar en leuke dingen kan doen. Voor een pastoor samen met collega’s even een week samen er op uit om mooie plekken te bezoeken, maar ook te genieten van de rustige momenten. Vakantie wordt niet door iedereen hetzelfde ingevuld. Het kan zijn dat je dingen doet in huis waar je niet aan toe kwam.
Jezus kon ook niet altijd voor de mensen klaar staan. Er waren momenten dat Hij even alleen wilde zijn en zich terugtrok op een eenzame plaats. Juist in dat alleen zijn stond Hij stil bij de wortels van Zijn bestaan: de verbondenheid met de Vader, de weg die Hij moest gaan en dit ook realiseren samen mijn zijn leerlingen. Even niets doen is nooit verloren tijd. Even geen last van werk dat gedaan moet worden kan weldadig zijn. In het niets doen komen mensen tot bezinning. En zonder dat kun je niet leven. Daarom zijn gastenverblijven van kloosters vaak goed gevuld met allerlei mensen die er eens even uit willen zijn voor bezinning, gesprek en het mee beleven van de vieringen. Zij ontdekken: God is niet ver weg. Hij is dicht bij ons maar we moeten Hem wel willen ontmoeten. Ook dat geeft nieuwe energie.
Het is een natuurlijk gevoel dat mensen ook weer naar school of werk willen. Daarin kun je doelen bereiken en zingeving ervaren. Met nieuw elan begeef je je aan je werk of opdracht. Het ritme van ontspanningen en inspanning is niet alleen iets voor de vakantie. Ook door het jaar en in de week is een evenwicht tussen inspanning en ontspanning belangrijk. De zondag is er niet voor niets: tijd maken voor God en voor elkaar. Waar mensen geen tijd nemen voor zichzelf en voor God krijg je een overspannen samenleving. Dat is in onze tijd meer dan eens het geval. Ik wens u allen een mooie vakantie toe en ook weer nieuwe energie om daarna met vreugde aan de slag te gaan.
Preventie of bestrijding
In onze samenleving zien wij dat mensen zich indekken tegen allerlei risico’s. Om gevrijwaard te zijn tegen inbraak moet je een alarminstallatie aanschaffen. De overheid vaardigt tal van maatregelen uit, gericht op preventie. Wordt er te hard gereden, dan komt er een verkeersdrempel en 30 km bord. Wordt er te veel gedronken, dan gaat de accijns omhoog. Wordt er teveel stikstof geproduceerd, dan moeten de boeren maar inleveren. Worden de loden kogels als vervuiling gezien, dan moeten de schutters maar niet meer schieten. Dit wordt ervaren als een afbreuk aan een plezierig leven. Maar ook ontstaan irritaties vanwege betutteling. Eigen verantwoordelijkheid verdwijnt helemaal in de mist.
Je kunt niet alles voorkomen zegt Jezus. Als een boer een akker inzaait, dan zal naast het goede graan ook het onkruid opschieten. Wanneer je in alle ijver onkruid wilt uittrekken, gaat ook veel van het goede graan verloren. Daarom pleit Jezus er voor om beiden te laten opgroeien en op het einde bij de oogst zal er een schifting gemaakt worden. Zo kan het graan vruchten voortbrengen die voor de mens toekomstbestendig zijn. Het gaat niet verloren door overvloedige aandacht voor het kwade.
Veel geld wordt weggesmeten aan preventieve maatregelen. Minder geldmiddelen blijven over om het onderwijs te facilitairen. Of om zieken de nodige zorg te geven en verplegend personeel te ontlasten. Ook de jeugdzorg moet met minder doen. Op gemeenschapsvoorzieningen, cultuur en levensbeschouwing wordt gekort terwijl ze niet te missen onderdelen zijn van de samenleving. Dit alles betekent dat noodzakelijke zaken tekort komen en veel geld ondoelmatig wordt besteed aan preventie. We leven in een tijd van verspilling, verwaarlozing, kapitaalsvernietiging en oneerlijke verdeling. Dit heeft zijn weerslag op onze samenleving. Als het goede in het leven niet meer voldoende gesteund wordt, trekt het negatieve ons in een neerwaartse spiraal. Een oproep om het goede graan te laten groeien en niet alle tijd te besteden aan het onkruid is noodzakelijk.
Bij moeders pappot blijven
Laatst las ik dat steeds meer jongeren langer bij hun ouders blijven wonen. Het is allemaal terug te voeren op het verlangen om je veilig en geborgen te voelen. Maar ook omdat er te weinig betaalbare woningen zijn voor jonge mensen of omdat men geen werk kan krijgen. Ook al zeggen ouders soms “wordt het niet tijd om op jezelf te gaan wonen” of “heb je nog geen leuk meisje of jongen getroffen?”, ze vinden het zelf vaak best wel leuk als hun zoon of dochter langer thuis blijft.
Los laten hoort wezenlijk bij het leven. Wie niet nieuwe wegen durft te gaan, komt vaak terecht in een rivier met weinig stromend water en gebrek aan zuurstof. Mogelijkheden die er feitelijk zijn sterven langzaam af en kansen om wat nieuws te beginnen worden minder. Daarom is het zo belangrijk om afstand te doen van het oude. Hoe zeer raakt het woord van Jezus het leven: “Wie vader of moeder meer bemint dan Mij is Mij niet waardig”. Er zijn getrouwden die ondanks hun nieuwe levensstaat het ouderlijk nest blijven opzoeken. Daardoor kan er geen groei zijn in de nieuwe relatie. Maar ook de zin “Wie zijn leven vindt zal het verliezen en wie zijn leven verliest zal het vinden”, is een grote waarheid. Nooit is alles hetzelfde en iedere dag is een nieuwe uitdaging.
Gelovigen hoor ik vaker zeggen: “Ik houd mij maar vast aan het oude”. Wanneer het gaat over waarden die altijd waarde hebben is dat een goed iets. Maar veel van wat wij geloof noemen is door tijd en omstandigheden bepaald. Daarom is het goed om niet te verstarren in opvattingen of met nostalgie gebruiken te hanteren die door de buitenwereld niet meer begrepen worden. Iemand die gelooft herken je terug aan de stabiliteit en flexibiliteit. Dat is wat Jezus ons ook voorhoudt.
De herinnering van tandarts en therapeut
Tegenwoordig krijg je meermalen een bericht van tandarts of therapeut op welke dag en tijdstip je verwacht wordt. Zo wordt tegemoetgekomen aan vergeetachtigheid en het niet in de agenda kijken. Toegegeven, een bezoek hier naar toe is niet altijd waar je naar uitziet, maar de stok achter de deur is dat je bij afwezigheid kunt rekenen op sancties. Mensen hebben niet voor niets tijd voor jou gereserveerd om je gezondheid te ondersteunen.
Bij het doopsel, eerste communie of vormsel willen wij dat God ook regelmatig naar ons omziet en wij naar Hem. Hij werkt niet met een herinneringsbericht en kent geen sanctie als de ‘gelovige mens’ niet verschijnt. De gevolgen merkt men wel. Er ontstaat een groeiachterstand door te blijven hangen in het verleden en kansen om mee te groeien in het geloof blijven onbenut. In het verleden schreef men aan God sancties toe, hetgeen leidde tot angst bij een groep gelovigen. Iets wat in onze tijd niet meer leeft. Of toch?
Geloven gebeurt in vrijheid. De mens die Jezus wil ontmoeten zoekt een plek om Hem te zien, desnoods in een boom. Hij gaat positief in op de vraag van Jezus om Hem als gast te ontvangen in zijn huis. Hij opent zijn hart voor Hem en merkt dat dit zijn leven verandert. Het verlangen groeit bij de gastheer om dingen goed te maken en Jezus te volgen. Zo spreekt God in Jezus ons aan: vol liefde en bedacht op het geluk van iedere mens.
Zonder liefde minder leven
Zingeving ervaren wij in datgene wat je met plezier doet. Jaren lang kun je plezier hebben van je werk. Maar dat kan veranderen. Een pastoor die 65 werd zei: “Ik ben het zat” en ging met emeritaat . Een stel dat met grote verwachtingen trouwde, zegt later: “Het ging echt niet meer tussen ons” en ieder ging zijn weg. Ingrijpend, want je verliest veel contacten uit die periode. Ook zijn er mensen die zeggen: “Ik wil nu van het leven genieten” en niet gebonden zijn aan kerk en maatschappij. Waar liefde wegvloeit, vallen mensen die kwetsbaar zijn als eerste uit de boot .
Het verhaal gaat dat God nooit Zijn Liefde voor de mens opgeeft. In verschillende hoedanigheden openbaart hij zich aan de mens: als een Vader die voor ons zorgt, als Zijn Zoon die ons leert wat menswaardig leven is, als Heilige Geest die levend maakt wat verkild is. Het feest van de Drie-eenheid is een samenvatting van verschillende openbaringen van God. Waar Jezus de mens nabij komt op belangrijke momenten wordt dat een heilig gebeuren genoemd: een sacrament. Het grootste sacrament van alles is de eucharistie. Het werkt verbindend naar God en mensen.
De Kerk is voor velen een orgaan met tekortkomingen en miskleunen. Als toeschouwer kunnen wij van alles willen, maar met alles aan anderen over te laten kom je niet ver. Door mensen die een persoonlijk antwoord geven op Gods Liefde breekt het Licht en de vreugde door. Zij bepalen ook het gezicht van de Kerk. En presenteren de Kerk als het Lichaam van Christus. God kan iets met ons wanneer wij liefde en hoop uitstralen in de wereld van vandaag.
Brief van de Nederlandse bisschoppen
Caritas en diaconie maken het verschil in het leven van mensen. Waar het leven wordt bedreigd, waar mensen zorg nodig hebben, geven caritas en diaconie kracht. Caritas is het Latijnse woord voor ‘liefde’, naastenliefde. Het Griekse woord diaconie betekent ‘dienstbaarheid’. Diaconie vloeit voort uit caritas.Lees meer >>>
Loop eens binnen in onze kerk
Mensen voelen zich emotioneel verbonden met een kerkgebouw omdat ze er gedoopt zijn, de eerste communie hebben gedaan of getrouwd zijn. Wanneer een kerk onttrokken wordt aan de eredienst ligt daar ook de pijn. Er gaat iets van hunzelf verloren. Het kerkgebouw is een plek waar de gemeenschap geloof in God viert.
Bovendien zijn onze vijf kerken ook plaatsen van kunst en cultuur. Dit wordt niet gezien door mensen die alleen maar economisch denken.
Daarom is vanuit de kerken het initiatief gekomen om op maandag 29 mei (2e Pinksterdag) de kerken open te stellen. U bent welkom van 14.00 tot 17.00 uur.
De kerk van Amstenrade is een echt juweeltje. Prachtig houtsnijwerk, een historisch orgel, en een verbinding met de bewoners van het kasteel. Iemand is er die u graag wat meer vertelt over het kerkgebouw en haar geschiedenis.
De kerk van Jabeek is de eerste kerk van architect Cuijpers. Veel uit het verleden is bewaard gebleven. Zo worden de klokken handmatig geluid. Er staat een origineel Müller-orgel en authentiek meubilair. Ook mooie glas in lood ramen. Een ideale kerk om kerkelijke huwelijken te sluiten.
De H. Eligius in Schinveld wordt de kathedraal van de omtrek genoemd. In 1994 prachtig gerestaureerd met een mooie akoestiek en zeer gewild bij vocale en instrumentale muziek.
Van de H. Clemens in Merkelbeek stamt het oudste gedeelte uit 1878. Uit de oude Clemenskerk komt het doopvont en Maria-icoon. Verder uit de paterskerk een mooi houtsnijwerk van het Maria-altaar.
Tenslotte is ook de Lambertus in Bingelrade mooi in zijn eenvoud. Er zijn mooie gebrandschilderde ramen, altaar en communiebank zijn origineel.
Onze kerken bezoeken draagt bij aan de waardering van ons cultureel erfgoed. Wat eenmaal weg is, krijg je nooit meer terug.
Gedachten rond restkerk of volkskerk
In onze parochies doen dit jaar 39 kinderen de eerste communie. Het is een belangrijk feest voor kind, ouders en parochie. Voor ons als kerk een kans om met een groep andere mensen contact te krijgen en samen wat nieuws op te zetten
Ouders helpen mee met de verschillende vieringen in de advent, kerstmis, Maria Lichtmis, kennismakingsdienst, palmzondag en de communieviering. Door hun loopt alles organisatorisch goed. Een goed contact met hen is heel belangrijk. De pastoor en degene die les geeft is blij met elke helpende hand. Hun inzet is bewonderenswaardig en onmisbaar. Samen vormen wij de Kerk.
De kinderen leren in de 20 bijeenkomsten verhalen uit de bijbel kennen. Maar ook hun open vragen en verhalen zijn hartverwarmend. Wij leren van hen de tekenen van deze tijd te verstaan. De kinderen mogen de sfeer proeven van wat wij als geloofsgemeenschap rondom Jezus willen zijn. Het te communie gaan blijft de kinderen bij als een onvergetelijk moment en die ervaring willen wij hun niet onthouden.
De muziekverenigingen zijn niet weg te denken bij dit gebeuren. Ze maken zichtbaar dat ze er niet alleen maar voor zichzelf zijn, maar ook voor de gemeenschap. Zo dragen ze bij aan een mooie sfeer. Delen in de vreugde van anderen geeft jezelf ook voldoening.
Voor de parochie is zo’n dag een feest. Vrijwilligers willen er ook iets moois van maken en vroeg in de morgen plaatsen zij vlaggetjes en hangen vlaggen op om de kinderen en ouders een mooie dag te gunnen. Als parochie hopen wij ieder jaar opnieuw dat dit zijn vruchten zal afwerpen.
Dit is het andere verhaal over de eerste communie. De buitenkant krijgt al voldoende aandacht. Om de kerkgemeenschap op te bouwen moeten wij kijken naar de binnenkant. Wat kunnen wij in alle beperktheid bieden aan kinderen en ouders. Wie niet zaait, zal ook niet oogsten. Dat motiveert ons en vele collega’s om hiermee door te gaan.
Waardering is een toverwoord
Wanneer vroeger een huisarts kwam bij een zieke, waren mensen dankbaar voor zijn bezoek. Bij het vertrek kreeg hij bij het weg gaan een sigaar of zo aangeboden. Iets wat tegenwoordig ondenkbaar is. “Roken is dodelijk” staat in zwarte letters op een sigarenkistjes. Dat doe je toch niet. Waardering voor een verleende dienst is belangrijk. Want wat de ander voor ons doet is niet vanzelfsprekend.
Je merkt dat dankbaarheid voor een aantal mensen moeilijk is. In een verpleegtehuis horen verzorgenden menigmaal dat ze voor hun werk toch worden betaald, wanneer men iets van hun
vraagt wat niet kan. Ook van priesters verwacht men dat wat gevraagd wordt vanzelfsprekend ook moet gebeuren. Daar zijn ze toch voor.
Je ziet dat er in de sector waar inzet voor mensen wordt gevraagd een groeiend tekort is. Niet alleen in de zorg, maar ook in het onderwijs schreeuwen scholen om leerkrachten. Je inzetten voor mensen is niet alleen een kwestie van goed geld verdienen, maar ook van liefde voor de medemens. Liefde is niet voelbaar waar mensen zich alleen maar verschuilen achter professionaliteit en protocollen. Liefde hoeft professionaliteit niet uit te sluiten, maar hartelijkheid naar mensen toe geeft kleur aan de dienstverlening.
Jezus vindt die hartelijkheid van wezenlijk belang. Ieder is geroepen om de ander ten dienste te staan. Wij kiezen niet alleen voor iets omdat we dat leuk vinden en omdat het goed verdient. Maar we kiezen ook voor een beroep om te doen voor de ander wat je aanspreekt. Met het beroep dat er op je gedaan wordt, wordt verschillend omgegaan.
Bij het doopsel krijgt iedere mens die opdracht mee. Maak wat moois van je leven. Zet je in voor de ander vanuit de verbondenheid met Jezus. Wees een herder die de ander draagt. Maar durf ook schaap te zijn wanneer het nodig is dat de ander jou draagt. En wees ervan overtuigd: Er is Iemand die ons allen draagt: God is de Herder en waakt over ons.
Paaspreek 2023
Beste medechristenen,
Thomas was zeventien toen hij een ijssalon begon. Hij had een goed lopende zaak en in de paastijd verkocht hij altijd ijstaarten met kuikens. De ijssalon betekende alles voor hem. Daar stak hij alle energie in. Op een gegeven moment voelde hij een leegte die hem steeds ongelukkiger maakte. Hij zocht hulp bij een coach die hem liet ontdekken dat je niet alles alleen kunt doen.
Iedere mens heeft behoefte aan andere mensen. En aan een groep waar je je bij thuis voelt. Door een vriendin kwam hij terecht in een kerk waar gebeden en gezongen werd. Dit was een hele beleving. Zijn ouders hadden hem niet laten dopen en daarom wist hij ook niet wat daar gebeurde. Bijzonder trof hem het lied “No longer slaves”. Op dat moment wist en voelde hij: ik ben een kind van God. Een jaar geleden liet hij zich dopen. Hij zag een verbinding tussen het beheren van de ijssalon en het christen zijn. Voortaan bleef het niet alleen bij het verkopen van paaseitjes en ijstaarten met kuikens, vogelnesten en paashazen. Hij wist dat het bij Pasen niet om de paashaas gaat of de grootste chocolade eieren, maar om Jezus die is opgestaan. Daarom voegde hij een nieuw product toe aan zijn ijssalon: een ijstaart met frambozen en lemon- cookie-ijs. Maar boven op die ijstaart stonden drie kuisen van chocola afgebeeld met de tekst “He is risen” Hij is verrezen. Heel wat mensen kochten zo’n taart en hij ontdekte. Waar vele ondernemers geen kleur bekennen blijA het leven oppervlakkig en saai. Waar je ook het geloof inbrengt, trek je ook mensen aan die zich geraakt voelen door de Geest van God. Zo groeit een gemeenschap waar men zich bezint op de Schrift, samen bidt en zingt en waar ook aandacht is voor elkaar.
Prachtig komt in het verhaal van Thomas naar voren wat Pasen inhoudt. Iedere mens maakt op zijn tijd momenten van leegte mee. Het kan zijn het verlies van een dierbaar iemand, een verbroken relatie, niet meer weten waar je voor leef. Het lijkt alsof voor jou de wereld ophoudt. Wat is nog de zin van mijn leven. Het lege graf staat symbool voor de leegte die de mens ervaart. Tevens staat er een deur open voor de toekomst: de grafsteen is weggerold, de lijkwade ligt opgevouwen in een hoek. Jezus liet de dood achter zich en is het nieuwe leven binnen gegaan. Ook wij moeten achter kunnen laten wat ons leven terneer drukt en stappen durven zetten in het nieuwe leven. Zoals Thomas zich liet raken door het lied “No longer slaves”, zo werden de vrouwen bij de graf geraakt door het woord van de engel: “Hij is niet hier, Hij is verrezen”.
Met deze boodschap gingen zij naar de leerlingen, die nog steeds in het oude patroon van angst, verdriet en ongeloof zaten. Deze vrouwen hoorden tot de groep van Jezus vrienden en kregen een eigen inbreng bij de apostelen. Door hun boodschap ontstond er nieuwe ruimte. Gaandeweg ontdekten de leerlingen dat het lege graf een nieuw begin betekende. Stap voor stap maakten zij mee dat Jezus verrezen is en hun de weg wijst naar de toekomst. Het geloof in Jezus bleek sterker dan de kracht om het bestaan van Jezus te ontkennen. De soldaten die het graf bewaakten bleken machteloos. De religieuze leiders zagen met lede ogen hoe het aantal gelovigen toenam naarmate het getuigenis groeide.
Een aantal dingen kunnen wij van Thomas leren. Als je in je leven op een dood punt komt moet je aansluiting zoeken bij mensen die je weer terug brengen naar het leven. Ook is het belangrijk om nieuwe stappen te durven zeSen in ons dagelijks leven. En door ons christen zijn een verbinding leggen tussen leven en geloven. De ijstaart met de tekst “He is risen” is daarvan een mooi voorbeeld. Niet iedereen is daar niet meteen van onder de indruk. Maar dat moet je niet afschrikken. Er zullen ook altijd mensen zijn die zich wel hierdoor aangesproken voelen en zich herkennen in het op zoek zijn naar geluk en geloof in God. Het is goed om ons contact met mensen die ons negatief beïnvloeden en ons ook van God af te houden niet te zoeken. Door naar hun te luisteren haakten vele mensen in onze kerken af. Het contact met de kerk verwaterde en ging verloren. Het is beter om mensen te ontmoeten met wie wij de ontmoeting met Jezus kunnen delen en dat ook uitdragen in de omgang met elkaar. De kracht van een geloofsgemeenschap bestaat er uit dat we mogen ontvangen en geven. We zien dat geloof ligt in het verlengde van ons leven. Zo ervaren wij hoe Jezus ons leven nieuw heeft gemaakt. Maar merken ook. Waar mensen kleur bekennen gebeurt altijd wat. Het brengt mensen in beweging. Laten wij dat niet onderschatten. Vandaag mogen wij beleven, maar ook morgen en overmorgen dat Christus leeft in ons. Zijn bloed doorstroomt ons met zijn levenskracht en laat onze wangen gloeien van het vuur van de liefde. Zo is Pasen een feest van goddelijke vreugde. Dragen wij dat uit in de wereld van vandaag.
Pasen is meer dan verschijnen
Een gelukdeskundige hoorde ik vertellen hoe mensen gelukkig kunnen zijn. Zo moet je op gezette tijden in de spiegel kijken en jezelf te bevragen op wat je wel en niet bent. Het is een soort gewetensonderzoek. Je moet ook kunnen vergeven, want nadragen blokkeert geluk en vergeving schept ruimte. Bovendien is het belangrijk om jezelf wat te kunnen ontzeggen, want niet alles willen hebben hoort ook bij geluk. Vanuit de godsdienst klinkt dit heel bekend in de oren. Alleen miste ik bij die gelukprofessional het woord God en Christus. Schijnbaar bestaat dat niet in het verhaal van de gelukprofessional. Wanneer je het hebt over geluk is dat ook
verbonden met het geloof in God. Geluk kun je je niet toe eigenen, maar het wordt ook geschonken.
De naam van Jezus niet willen noemen is niet nieuw. Toen Hij dood was wilden de machthebbers zo snel mogelijk Zijn naam vergeten. Hij moest voorgoed uit de herinnering van de mensen verdwijnen. Het geheim van Pasen is dat God dit niet toe laat en Jezus opnieuw vanuit de dood tot leven wekt. Alles wat Hem bevestigde in de dood verdween: de steen van het graf was weggerold, de lijkwade lag opgevouwen in een hoek en Hij verscheen als de verrezen Heer aan degenen die veel van Hem hielden. Tegen alle druk in kwam Hij duidelijk terug in het leven van mensen. Het aantal gelovigen groeide en zij vormden gemeenschappen rondom Jezus in het breken van het Brood en het doen van goede werken
Ook nu zijn er mensen zijn voor wie Pasen is hetzelfde is als de andere dagen. Anderen beschouwen het verstoppen van paaseieren als Pasen vieren en genieten van de kinderen die hier naar op zoek gaan. Ook komen er mensen bij elkaar in het kerkgebouw om het Paasfeest te vieren. Pasen is meer dan alleen maar vieren. Pas als wij in ons leven ervaren hoe de Heer leeft en werkzaam is kan het voor ons echt Pasen zijn. De Heer verschijnt niet in een kerk omdat die zo mooi is. Hij verschijnt waar mensen hun hart openen voor Hem. Geluk is betrekkelijk, maar het vaste vertrouwen dat de Heer alles ten goede leidt blijft bestaan. Pasen betekent ons toevertrouwen aan de toekomst en weten dat de Heer ons niet in de steek laat. In die zin wens ik u mooie paasdagen toe.
Voorbereiding op Pasen
Vanaf 2 april begint de Goede Week, de voorbereiding op Pasen.
Wie deze bewust beleeft ontdekt de kern van het christelijk leven. Geloven in Jezus geeft menselijkerwijs geen succesverhaal. Zijn kruisdood was een abrupt afbreken van het vele goede dat Jezus voor mensen betekende. Wat goed is moet weg. Heel herkenbaar ook in onze dagen. Een christen blijft vertrouwen. God laat niet zomaar verloren gaan wat Hem dierbaar is. Op de een of andere manier zal het leven terug keren. Zonder Goede Vrijdag geen Pasen is de boodschap van deze week.
Dorst naar geestelijk leven
Bij het doopsel wordt wel water gebruikt, maar dit water verwijst naar Jezus die ons wil begeleiden en laven op onze levensweg. Mensen die leven vanuit het geloof ervaren hoe zij bij vreugde en leed kunnen putten uit de bron van het leven.
In de kennismakingsdienst wordt een verbinding gemaakt met Jezus die levend water is en de doop die daarnaar verwijst. God blijft ons zijn goede gaven schenken.
Over bezuiniging en vasten
Nu alles duurder geworden is merken vele mensen dat in hun beurs of banksaldo. Zeker mensen die met weinig rond moeten komen moeten keuzes maken. Je wordt gedwongen om met minder uit te komen. Zelfs de eerste levensbehoeftes belanden niet meer vanzelfsprekend in het winkelwagentje. Iets wat je overkomt wordt als onaangenaam ervaren. Toch zijn er ook mensen die zeggen: ik koop nu veel bewuster en denk ook aan mensen die nog minder hebben dan ik.
Soms zijn mensen ook bewust minder gaan besteden omdat ze denken aan hun gezondheid,
schade voor het milieu en levensgeluk. De woestijn ingaan was voor Jezus een duidelijke keuze. Daar waar zelfs het meest noodzakelijke voor het leve ontbrak kwam Hij tot het inzicht wat een mens nodig heeft om te leven. Zijn keuze werd duidelijk ingegeven door zijn verbondenheid met God. Hij liet ons zien dat het niet gaat om bezit, macht en grootdoenerij. Daarom wees hij af wat de satan hem aanbood. Die brengt daarmee de mens steeds meer van God af en houdt de schijn op dat dit de mens geluk en leven geeft. Hoe klein voelen mensen zich niet als dit wegvalt. Maar in de hulp van anderen leren zij ook hun eigen zwakheid te erkennen en zich te herkrijgen door de aandacht van en voor anderen.
Jezus ontdekte in de woestijn zijn levensopdracht. Ook wij mogen in de leegte van het leven zoeken naar God en ontdekken waar het werkelijk om gaat. Het erkennen dat God boven ons staat, maar ook naast ons. In onze zwakheid wordt Hij onze kracht. Dit is ook verbonden met de aandacht voor hen die onze hulp nodig hebben: de armen, de zieken, zij die gekwetst zijn en zij die buiten de boot vallen. Op weg naar het vieren van het Paasfeest hoort aandacht voor God en de naaste bij elkaar. Het is goed om het leed dat mensen overkomt te verzachten bij aardbevingen, hongersnood en oorlog. Maar ook is het goed ons zelf te zien voor Gods aanschijn en ons te bezinnen op ons leven. Een pas op de plaats maken heeft iedereen nodig.
De eerste carnavalsganger
Afgelopen week kreeg Oirsbeek wel een hele vreemde prins op bezoek. Hij werd niet verwelkomd door een enthousiaste menigte, maar achter de ramen en vanuit de Jumbo keek men angstvallig naar dat wezen uit een andere wereld die vanuit de natuur de bewoonde wereld had opgezocht. Aangezien deze gast nogal van zich af bijt is hij niet geschikt om zich onder het carnavalspubliek te bevinden.
Om carnaval te vieren heb je andere mensen nodig die zich niet bedreigd voelen, maar zich juist thuis voelen bij de ander. Zelfs als men
vermomd is als wildzwijn gaat er geen bedreiging van uit omdat de inborst anders is en onder de gespikkelde vacht heus mensenbloed schuilt. Schijnbaar gedragen mensen zich hoffelijker dan een wild varken: niet bijten, niet vernielen, niet iets wegpakken bij de ander. Maar de ander in zijn wezen laten.
Een wild varken kent ook geen humor. De taalvaardigheid bestaat uit geknor dat meestal niets goeds voorspeld. Dit in tegenstelling tot de mens die in geluiden veel temperamenten weet onder te brengen: de vreugde, de spot, het relativeren van wat speelt en vrolijk zijn in woord en gebaar omdat het carnaval is.
Carnaval is vooral een feest van jongeren. Het doet ons denken aan de lente die in aantocht is. Het is een overgang naar het nieuwe leven. Een nieuw leven met vruchtbaarheid en vreugde. Ouderen zitten al meer in de zomer en misschien al in de herfst. En genieten van het plezier dat jonge mensen hebben.
Na carnaval breekt een nieuwe tijd aan: de voorbereiding op Pasen. Het askruisje richt onze aandacht op de vergankelijkheid van iedere mens. We zijn gelukkig geen wilde zwijnen, maar mensen die weten dat het niet altijd feest kan zijn. God is een goede leidsman voor ons allen. Naar Hem luisteren helpt ons vooruit.
Licht en zout
In de oude doopviering kreeg de dopeling een beetje zout op de tong. Het was mooi om te zien hoe dat zout zijn uitwerking had op de smaak. Dit zout was een verwijzing naar de betekenis van het geloof. Wie in Jezus gelooft en met God zijn weg vervolgt beleeft de wereld en het leven met de smaak van het evangelie. In de huidige doopviering wordt dit zout niet meer gebruikt.
Wat gebleven is, is de doopkaars. Ontstoken aan de paaskaars wordt het Licht van Christus geplant in het leven van de dopeling. De doop is een doorgang van het leven dat de mens bedrukt en onvrij maakt, naar een leven waarin de mens zich bevrijd voelt van het kwaad en weet dat Jezus iedere keer ons leven verlicht met Zijn leven tot
over de grens van de dood heen. Het zout heeft het afgelegd van het Licht bij de doop.
Het is typerend dat Jezus het beeld van het licht en het zout gelijk gebruikt als betekenis voor het geloof. Iedereen heeft zout nodig voor zijn lichaam. Maar wel de juiste hoeveelheid. Want te veel zout leidt tot hoge bloeddruk. Van sommige gelovigen krijg je ook hoge bloeddruk wanneer het geloof er te dik boven op ligt, maar daaronder de liefde en barmhartigheid te weinig aanwezig is. Mensen met de goede proportie zout verkwikken ons met hun geloof omdat zij belangeloze liefde uitstralen of in hun enthousiasme zichtbaar maken dat geloof geen saaie bedoeling is. Geloof krijgt ook een grote uitstraling in moeilijke tijden als een leider charisma uitstraalt met het geloof. Er zijn mensen in de geschiedenis geweest die de mensen naar een nieuw tijdperk geleid hebben in geestelijk en wereldlijk opzicht. Waar het zout in het hart van de gelovigen ontbreekt zie je dat ook terug in de samenleving. Zout en Licht vormen een belangrijk ingrediënt om het geloof van betekenis te laten zijn.
Je hart volgen is kiezen voor mensen
Zelfs bij de strenge orde van de Kartuizers is er een evenwicht tussen alleen zijn en samen zijn. Spreken en bidden met elkaar zorgt er voor dat je niet vereenzaamt. Geen mens kan zonder de ander. De stilte helpt je om ook in je hart alles wat je beleeft een plaats te kunnen geven. In alle vormen van menselijk samen leven is dat belangrijk. Wanneer de een voor de ander kiest betekent dat ook dat je ruimte moet krijgen om jezelf te zijn in het contact met de ander. Dat geldt binnen het huwelijk, een vriendschap en ook een geloofsgemeenschap.
Wat Jezus vandaag inbrengt is dat het niet voldoende om te kiezen voor een persoon, maar ook om met die ander van betekenis te zijn voor mensen om je heen. Het leven van de eerste leerlingen wordt heel anders. Deden zij aan visvangst om in hun levensonderhoud te kunnen voorzien, nu worden zij toegerust om vissers van mensen te worden. Dat is meer dan alleen maar praten over wat Jezus gezegd en gedaan heeft. Maar het betekende voor de leerlingen ook dat zij voor mensen, die zij ontmoetten, hetzelfde deden als wat Jezus voor hun gedaan had. Hij bemoedigde zijn leerlingen wanneer ze het niet meer zagen zitten. Hij leerde hun bescheidenheid als er een rivaliteit ontstond. Hij liet hun ervaren wat het betekent om barmhartigheid te ervaren en op het einde van Zijn leven gaf hij hun als gebaar mee om zich blijvend te geven aan hen en velen, zelfs toen hij gestorven was.
De dienstbaarheid aan de mensen is net zo belangrijk als de dienstbaarheid aan God. In België verricht de Michielsbeweging prachtig werk. Ze vangen mensen op die verloren lopen. Zo verschaften zij op oudjaarsavond aan mensen die helemaal alleen stonden niet alleen een plek om samen te komen, maar ook een tafel waar gegeten kon worden. Zij bedienden deze mensen en ook de bisschop van Brugge deed volop mee. Daarmee breng je inderdaad meer mensen bij God. Er is geen afstand tussen rangen en standen. Allen handelen vanuit datgene wat zij in de ontmoeting met de Heer hebben meekregen.
De kribbe is ons hart
Wie meent dat Kerstmis een vredige wereld oplevert, komt bedrogen uit. Dit ligt niet aan God, die zijn Zoon naar de wereld zond, om Zijn liefde nog meer zichtbaar te maken. Maar het ligt aan de mensen die geen boodschap hebben aan het geloof in God. Het zijn de mensen die macht hebben en macht willen behouden ten koste van de ander. We treffen ze aan in alle tijden. Hun kenmerk is dat ze niet van anderen houden, maar van zichzelf. Ze offeren talloze mensenlevens op
door de strijd met de ander aan te gaan, door zichzelf te beschouwen als superieur. Daarbij komen kwetsbare mensen in verdrukking. Het begint al voordat mensen geboren zijn. Maar ook wanneer ze geboren zijn mogen ze geen kans van leven krijgen. Ze slepen velen mee in de ellende en dwingen zelfs anderen om uit te voeren wat ze zelf niet willen aanpakken. Ze willen het goede uit de herinnering wissen om daarmee de aandacht gericht te houden op het kwaad.
De geboorte van Jezus blijft ons boeien en uitnodigen. De kribbe is het symbool van ons hart. Wanneer wij Jezus in ons toelaten vinden wij mensen die dat samen met ons doen. Op de eerste plaats de ouders Maria en Jozef. De dieren die vaak zoveel warmte en vreugde betekenen en trouw blijven staan bij dit kind. Ook mensen van wie wij het niet verwachten zoals de herders en zoekers uit vreemde landen die beter de ster zagen dan de kinderen van het Licht. De geboorte van Jezus is een uitnodiging om niet alleen te blijven hangen in onze eigen wereld, maar ons te openen voor bezoekers die ons verrassen. Een oecumenische houding aannemen waarin zieners van buitenaf ons kunnen inspireren.
Nog steeds willen machtigen de vreugde van Jezus verstoppen en aangezien het volk wil worden blij gemaakt wordt dit vervangen met “sterren” en sfeer. Kerstmis helpt ons om te groeien in hoop, in geloof en liefde. Daarin onderscheidt de christen zich van de wereld. Leven voor de ander vanuit het leven met God. Niet verdienen, maar dienen en het vertrouwen mee dragen dat God alles ten goede leidt. In die zin wens ik u, namens de leden van het kerkbestuur, een gezegend kerstfeest toe.
Pastoor Adema
Voor elkaar kiezen
Een paar keer is het al gebeurd dat een bruidspaar zich meldde voor een kerkelijk huwelijk en naderhand liet weten dat het niet door ging. Hier kunnen allerlei redenen voor zijn. Soms schrikken mensen terug voor het definitieve: trouw zijn aan elkaar voor altijd. Nooit weet je zeker of je van een goede toekomst verzekerd ben en soms gebeuren er dingen die je aan het denken zetten.
Dat zien wij ook terug in het leven van Jozef. Hij heeft voor Maria gekozen en samen bereidden zij zich voor op het huwelijk. Dan komt het vreemde verhaal van Maria dat een engel aan haar verschenen is die gevraagd heeft of zij de moeder van Gods zoon wil worden.
Zij heeft daarop positief geantwoord en is zwanger van de Heilige Geest. Daar ligt de oorsprong van Jezus’ geboorte. Maar Jozef wist geen raad met het verhaal van Maria en dacht er over om weg te gaan. Wat zou hij zich allemaal op zijn nek halen. Er was ook twijfel of hij hier goed aan deed. In een droom verscheen hem een engel die hem duidelijk maakte welk plan God met Maria had. Maria zou een bijzonder kind ter wereld brengen dat zijn volk zou redden. Jozef kon in dat verhaal niet gemist worden. Hij had daarin ook een wezenlijke rol. Op dat moment werd hem duidelijk dat hij Maria niet in de steek mocht laten.
Ook wij ondervinden dat beslissingen grote gevolgen kunnen hebben, zowel voor onszelf als voor de ander. Ons leven wordt rijk en vruchtbaar als wij de droom gaande houden van een mooie toekomst waarin je veel voor de ander kunt betekenen. Ook al zijn er wel eens tegenslagen, toch stand houden in de beproeving. De ander niet in de steek laten. Zo draagt het leven vrucht. Dat geldt nog steeds.
Twijfelen aan je zelf
Wanneer dingen niet goed gegaan zijn zullen vele mensen de oorzaak zoeken bij anderen of bij de veranderingen in de maatschappij. Zelf hoef je dan geen verantwoordelijkheid te dragen voor datgene wat is misgegaan. Ook zijn er mensen die de oorzaak zoeken bij zichzelf, maar blijven steken in een vraag: “wat heb ik verkeerd gedaan”. Het is een kwelling die niet voorbij gaat.
Johannes de Doper twijfelt ook aan zichzelf wanneer hij in de gevangenis zit in het paleis van Herodes. Wat heeft het uitgehaald dat hij als geroepene en roepende in de woestijn een waarschuwing had voor de mensen: “Bekeert u en bereidt de weg des Heren”. Met deze oproep en het gehoor wat daaraan gegeven werd maakte hij de weg vrij voor Jezus die hij als verlosser had aangewezen. Nu hij gevangen zit twijfelt hij aan zichzelf en aan Jezus als de messias. Hij voelt de sympathie van Herodes die hem in leven wil houden, maar ook de haat van zijn tweede vrouw, die hem uit de weg wil ruimen. Is dat nu alles wat het leven te bieden heeft. Hij voelt zich door God en mens verlaten en laat vragen aan Jezus of hij werkelijk degene is die komen moet. Jezus moedigt Johannes aan om in Hem te blijven geloven.Misschien had hij andere verwachtingen. Maar God blijft werkzaam op Zijn manier.
Verlangen naar leiding
In moeilijke omstandigheden zoeken mensen naar houvast en zekerheid. Wanneer iemand verschijnt die goede ideeën heeft groeit er vertrouwen en navolging. Bepaalde personen profileren zich als de ‘redders van de maatschappij” of mensen die gezag krijgen in de Kerk. Vraag en aanbod spelen op elkaar in.
Ook Johannes de Doper voelt dat hij gezien wordt als de nieuwe leider van Israël. Hij roept op tot een andere manier van leven, maar relativeert ook zijn eigen positie. In de uitspraak “ik doop u met water, maar er zal Iemand komen die u zal dopen met de Heilige Geest en met vuur, herkennen wij de mens Johannes die zegt: ik weet wel wat niet moet, maar weet niet hoe het wel moet. De komende is
in staat de wereld om te vormen naar een nieuwe toekomst. Het gaat de mensen weer goed wanneer de Heilige Geest werkzaam kan zijn. Er groeit motivatie en actie als mensen weer warm lopen voor wat er moet gebeuren.
Advent betekent: Hij die komt. Van ons wordt gevraagd dat wij in Hem geloven. Door het doopsel is Hij reeds gekomen in ons leven. Maar vaker is onze verbondenheid met Christus vervlakt of zelfs verloren gegaan. In de komende dagen wordt van ons gevraagd om een vernieuwing van ons geloof. Niet door de nadruk op de zondigheid, maar op vreugde en goede wil om de Zoon van God welwillend tegemoet te treden.
Waakzaamheid
Sommige mensen zien overal gevaar. Dat vinden wij terug bij mensen die zich met het klimaat bezig houden. De opwarming van de aarde, het stikstofprobleem, het tekort aan drinkwater. Als je deze mensen beluistert bekruipt je het gevoel dat je niets meer mag. Daarnaast zijn er ook mensen die zich nergens druk over maken. Ze leven zoals ze dat altijd gedaan hebben en genieten van het leven waarbij verkwisting en kapitaalsvernietiging volop aanwezig is.
In de voorbereiding op het geboortefeest van de Heer wordt aandacht gevraagd voor God die met ons mensen bezig is. Het leven vanuit God
laat ons op een andere manier aankijken tegen de wereld. Gaan we op in het leven dat ons op dat moment aangeboden wordt, of beschouwen wij ons bestaan als iets wat God aan ons heeft toevertrouwd. Jezus roept ons op tot waakzaamheid. Onverwacht komt het moment dat de Heer in ons leven verschijnt. Wie is dan klaar om Hem tegemoet te gaan. De advent is een oefening om te wachten en te verwachten. Het maakt ons waakzaam voor de komst van de Heer
Ook nu zien we dat het geloof bij bepaalde mensen een grote rol speelt en dat dit ook naar voren toe komt in de manier waarop zij vorm geven aan hun leven. Bestaande gebruiken worden gehandhaafd zoals het opbouwen van de kerststal. Maar mogen wij stil staan bij wat de komst van Jezus betekent voor ons leven. Waar mensen het geloof in God met zich mee dragen ontstaat liefde. Dat is wat Jezus ons brengt met Zijn komst op aarde.
Van dwaas naar held
Een heleboel dingen in ons leven lijken dwaas. Een soldaat die opgeroepen wordt om te vechten is dwaas omdat hij zijn leven op het spel zet. Een mens die altijd bezig is voor anderen wordt met medelijden bekeken omdat deze niet van het leven geniet. Een rijke die zijn bezit weggeeft aan goede doelen wordt niet serieus genomen.
Zo werd Jezus ook niet serieus genomen toen Hij stierf op het kruis. Wie gaat zo ver in Zijn liefde
voor God en de mensen dat men een schandelijke dood sterft. De omstanders bespotten Hem en hun visie is een korttermijn verhaal. Pas op het moment dat Jezus verschijnt als de verrezen Heer wordt het geheim van dood en verrijzenis ten volle verhelderd. De mens die goedheid uitstraalt wordt niet vergeten. Waar eigen belang plaats maakt voor je leven geven voor anderen komt uiteindelijke waardering en bewondering. Dat vieren wij ook op het feest van Christus, koning van het Heelal.
In de tijd dat dit feest ontstond was er een jubelstemming. Zie je wel hoe het geloof wortel schiet. Door de inzet van mensen groeiden veel initiatieven waardoor het geloof ook maatschappelijk betekenis kreeg. Men deed heel veel voor de mensen. Nu leven wij in een tijd waarin de Kerk lijdt en lijkt op Jezus die sterft aan het kruis. De bisschoppen hebben geen blij verhaal mee genomen naar Rome. Wie alleen hier stil blijft staan voelt weinig vreugde. Toch is vertrouwen heel erg belangrijk. De verrijzenis van Jezus is ook voor ons een bemoediging. Want ook deze tijd blijft niet bestaan. In de toekomst zullen mensen weer onbevangen aankijken tegen wat Jezus ons te bieden heeft. Zijn leven gaat niet verloren.
Omgaan met vergankelijkheid
Sommige dingen zijn zo vanzelfsprekend dat wij ons niet kunnen voorstellen dat dit ook kan verdwijnen. Jezus spreekt over de ondergang van de tempel. Als God niet meer gediend wordt heeft de tempel geen functie meer en zal verdwijnen
Vaak komt dit omdat men naar de verkeerde mensen luistert en daar het ge drag op afstemt. Jezus waarschuwt voor mensen die de angst voor de ondergang van de wereld aanwakkeren.
Te midden van de vele rampen die gebeuren raakt de mens zijn levensoriëntatie kwijt: ziekte, strijd, natuurrampen en tekort aan eten en drinken.
Jezus roept op tot geloof in God. Hij schenkt ons wijsheid en inzicht om stand te houden in de verdrukking.
De liefde van Christus beweegt tot eenheid en verzoening
Begin september heeft in het Duitse Karlsruhe de 11e algemene vergadering van de Wereldraad van Kerken plaats gevonden. Christenen uit alle hoeken van de wereld ontmoeten elkaar om te spreken over de vragen en noden van onze tijd. De Rooms-katholieke Kerk is geen lid van de Wereldraad, maar werkt op belangrijke terreinen wel nauw met de Wereldraad samen.
Het thema van Willibrordzondag sluit dit jaar aan bij het centrale motto van
de bijeenkomst in Karlsruhe: “De liefde van Christus beweegt de wereld tot eenheid en verzoening”. Ten overstaan van de crises waar de wereld momenteel mee geconfronteerd wordt (klimaat, migratie, oorlog, armoede), doet het ertoe hoe religies, kerken, christenen zich opstellen. In de oecumenische beweging ontspringt de inzet voor gerechtigheid, vrede en heelheid van de schepping aan het geloof in de liefdevolle en barmhartige God, die om de hele schepping bekommerd is en die zich in Jezus Christus heeft geopenbaard.
Op Willibrordzondag willen we stilstaan bij de vraag wat de liefde van Christus betekent in ons denken over God, in ons persoonlijk leven, in de gemeenschap, in de relatie tussen kerken en in de wereld. In het weekend van 5 en 6 november, wordt in de parochies gebeden voor de oecumene en wordt er gecollecteerd voor het werk van de Katholieke Vereniging voor Oecumene Athanasius en Willibrord. Deze collecte willen ik graag bij u aanbevelen. Ook kunt u een op het rekeningnummer van de Katholieke Vereniging voor Oecumene is NL73 INGB 0001 0876 28.
Met vriendelijke groet, B. Hegge, gedelegeerde voor oecumene van het bisdom Roermond
Beelden die leven
Wij allen hebben wel eens de neiging om meer te letten op wat mensen niet goed doen dan wat ze wel goed doen. De aandacht voor negatief gedrag wordt ons voor een groot gedeelte ook aangedaan. Wanneer de Kerk aandacht vraagt voor heilige mensen wordt daar met gemengde gevoelens op gereageerd.
De aandacht voor heilige mensen is voor ons heel belangrijk. Heiligen worden idolen wanneer wij datgene wat zij in hun leven deden
bewonderen en proberen na te volgen. Sommige heiligen uit het verleden blijven spreken zoals een Antonius van Padua voor verloren zaken of een pater Karel uit Munstergeleen. Maar ook in onze tijd worden nog steeds mensen heilig verklaart. Talloze mensen uit Nederland trokken naar Rome toen Titus Brandsma heilig verklaard werd. Datgene wat hij gezegd had en gedaan, kwam opnieuw tot leven.
Daarom is het belangrijk de heiligen in ere te houden. Zij zijn de sterren aan de hemel bij onze levensweg. Zij blijven mensen inspireren die hun navolgen. Zodoende worden er nog steeds veel goede dingen gedaan waarin de liefde voor de mens zichtbaar wordt. "Je bidt voor wie honger lijdt. Daarna geef je hen te eten. Zo werkt gebed." zegt Paus Franciscus.
Kwetsbaarheid schept ruimte
Sommige mensen laten graag weten hoe geweldig ze wel niet zijn. In alle varianten vernemen wij hun geslaagde successen bij de opleiding, het werk, in de vriendenkring en de kinderen die in hun gezin opgroeiden. Ze stralen een grote mate van zelfverzekerdheid uit. Het is fijn om te horen dat het mensen goed gaat. Er zijn ook mensen die niet veel over zichzelf vertellen, maar in alle bescheidenheid werken zij op de achtergrond aan alles wat het leven opbouwt. Complimenten over hun gedrag wuiven zij gemakkelijk weg. Wanneer men hun vraagt wat zij allemaal doen zeggen ze: “dat is niet zo
belangrijk”. Zij leveren hun bijdrage onopvallend. Bescheidenheid siert hun leven. Zij beschouwen zich niet als de volmaakte mens, maar als mens van goede wil.
Jezus heeft het over deze twee types in het verhaal van de farizeeër en de tollenaar. De eerste is zich bewust van al het goede wat hij doet. Hij voelt zich verheven boven iedereen. In vergelijking met de tollenaar is hij natuurlijk een beter mens. Daardoor is de farizeeër onaantastbaar. De tollenaar daarentegen maakt zich klein voor God. Hij wil graag treden voor Gods Aangezicht. Maar is zich ook bewust van zijn zondigheid en kwetsuren. Hij beroept zich op Gods barmhartigheid. “Heer, wees mij zondaar genadig. Van deze mens gaat geen bedreiging of afstand uit.
Wil je in onze maatschappij wat bereiken, dan is het belangrijk dat je je profileert met al het geweldige wat je doet en bent. Zelfverzekerde mensen vertellen met grote overtuiging over hun kennis, kunde en ervaring. Het klinkt soms te mooi om waar te zijn. Door hun hoge dunk over zichzelf verheffen zij zich boven anderen en willen deze aan hun ondergeschikt maken. Bescheidenheid gooit in onze tijd geen hoge ogen. De kracht van deze mensen is dat zij benaderbaar zijn. Zij stellen zich kwetsbaar op en hebben begrip voor de zwakheden van anderen. Ze zijn trouw en toegewijd in datgene wat zij doen zonder daar hoog van op te geven. Ze hebben de gave ontwikkelt om naar de ander te kunnen luisteren. Je hoeft van hen niets te vrezen. Zij zijn niet gericht op zichzelf, maar op de ander. En bovendien voelen zij aan dat men door de ander kan worden wat men is. Deze houding wordt door Jezus ook geprezen. Wie zich verheft zal vernederd worden en wie zich vernederd zal verheven worden. Een prachtige uitspraak waar wij allen ons mee een dienst mee kunnen bewijzen.
Wees niet bang om te vragen
Vragen is niet gemakkelijk. Je moet soms je eigen trots of schaamte overwinnen om tegen de ander te zeggen: het gaat niet meer. Dit kan gaan over gebrek aan geld, een vraag om hulp in persoonlijke omstandigheden of spreken over dingen waarvan je denkt dat het alleen maar jou overkomt. Mens durf te vragen, was al een spreuk bij de Bond zonder naam. Deze mensen zien wel dat anderen, die vragen ook hulp ontvangen: materieel of geestelijk. Van hen zou men kunnen leren dat het niet goed is voor een mens om alles in stilte te dragen omdat het vragen zo moeilijk is. Het kan het aansporing zijn om zelf ook te spreken.
Jezus haalt het voorbeeld aan van een rechter die afstand inbouwt bij het afhandelen van rechtszaken en daardoor ook mensen in de kou laat staan. Degenen die voortdurend bij hem op de stoep staan om hun recht te krijgen bereiken dit ook. Niet omdat de rechter zo’n grote mensenvriend is, maar omdat hij van het gezeur af wil zijn. God is een mensenvriend. Vertrouw er op dat hij recht zal doen aan iedereen die zich tot Hem wendt. Het is een aansporing om te bidden
Bidden lijkt iets vrooms, iets wereldvreemds. Maar mensen die van bidden hun levensdoel hebben gemaakt blijken vaak vanuit afstand meer realiteitszin te hebben dan degenen die in de wereld volop worden mee genomen. Wanneer je teveel betrokken bent bij bepaalde situatie werkt dat ook door in de beoordeling van een bepaalde situatie. Afstand kan ook nabijheid worden in het leven van mensen, waarmee je te maken hebt. Je hoort mensen die een klooster bezoeken dan ook zeggen: ik wist niet dat zij zo goed weten wat er speelt. In het bidden voor anderen beleven zij hun liefde tot God en medemens. De mens die bidt maakt contact. Een vlam slaat over en er komt een lichtpuntje. Dat lichtpuntje helpt ons verder in het leven. Het voelt als een bevrijding, het afleggen van een last. Ook al antwoordt God niet meteen, Hij wil er zijn voor ons.
Rampscenario of heilsaanbod
Mensen raken steeds meer gedeprimeerd door allerlei berichten die als een grote bedreiging op ons afkomen. Is het niet de schaarste van het gas, dan is het de kostenstijging. Hebben wij de coronamaatregelen achter ons gelaten, dan wordt weer melding gemaakt van toename van coronapatiënten. Al zijn er genoeg mensen die graag zouden willen werken in de gezondheidszorg, onderwijs en jeugdzorg, er is geen geld.
Als het geloof in God niets meer voor je betekent ben je overgeleverd aan wat mensen doen en denken. Wie durft te vertrouwen op God komt in een andere dimensie terecht.
Dat zien wij ook terug bij de genezing van de tien melaatsen. Menselijkerwijs waren zij uitbehandeld. Ver van de bewoonde wereld moesten zij maar wachten op de dood. Toch hadden enkelen de moed om naar Jezus te gaan. Ze bleven correct op een afstand staan en zeiden: “Ontferm u over ons”. Jezus genas hun niet meteen. Maar zei: “Laat u zien aan de priesters”. Onderweg werden ze genezen. Het slot van het verhaal laat zien dat mensen waarbij wensen in vervulling zijn gegaan snel hun weldoener vergeten zijn. Behalve die Samaritaan die Jezus wel komt bedanken. Hij staat model voor de mensen die niet in tel zijn en wel weet hoe het moet . Dankbaarheid tonen.
Dankbaarheid maakt deel uit van het geloof in God. Voor de Heer mogen wij onze wensen bekend maken en er op vertrouwen dat Hij het goede met ons voorheeft. Maar daarnaast wordt het geloof ook versterkt wanneer wij ons er van bewust zijn wat we van God allemaal gekregen hebben. Wanneer iedereen dat eens voor zichzelf op een rij zou zetten worden wij andere mensen. Niet alleen de nadruk leggen op vragen, maar ook op dankbaarheid en tevredenheid.
Doen wat God ons zegt
Niet alles wat in Gods Naam wordt gezegd en gedaan vinden wij terug in de Schrift. Soms leggen mensen de woorden van God op hun manier uit. En brengen hiermee individuen en groepen in verlegenheid. Het lijkt een alibi om andere mensen te beschadigen. In naam van God zijn heel wat dingen gebeurd die niet overeenstemmen met Gods’ bedoelingen. Het is zeker niet goed om dan maar passief te blijven, want dat past bij het ongeloof. Niets doen geeft geen kans aan God.
Jezus zegt ons dat geloof een kracht om iets nieuws te laten groeien. Wanneer wij ons inzetten voor een goede zaak, dan levert dat zijn vruchten op. Vaak moeten we geduld hebben met datgene waar we mee bezig zijn en niets forceren. Altijd moeten wij er op vertrouwen, dat datgene waar we aan begonnen zijn, zijn vruchten zal afwerpen. In het verleden is heel wat gegroeid op het gebied van ziekenzorg, onderwijs, gemeenschapsopbouw en nog veel meer. Jezus gebruikt het beeld van een mosterdzaadje dat uitgegroeid is tot een grote boom. Dat komt voort uit de inspanning die de mens levert. Een aandeel hebben in het goddelijk bestaan betekent knecht willen zijn. Wanneer die wij rol op ons nemen kan dienstbaarheid wonderen verrichten.
In een samenleving waarin kinderen opgegroeid zijn als prinsen en prinsessen wordt duidelijk dat zij nooit geleerd hebben om dienstbaar te zijn. Alles moet aan hun ondergeschikt gemaakt worden. Zo krijgen wij te maken met mensen die zeggen wat moet gebeuren, maar daar zelf niets voor doen. De samenleving moet het hebben van mensen die leven in dienstbaarheid. Dat is ook de specie die de Kerk groeien laat.
Armoede en rijkdom
Armoede heeft altijd bestaan. Een sociale politiek kenmerkt zich door mensen leven te gunnen. Dit is meer dan eten en drinken. Het gaat ook om sociale contacten. De liberale politiek heeft er toe geleid dat armoede steeds meer toeneemt. Niet alleen van mensen met een minimuminkomen, maar ook van mensen uit de middenklasse. De rijken krijgen steeds meer toebedeeld door aandelen en eigendom. De anderen zien door stijging van de
energieprijs, levensmiddelen en ga zo maar door de koopkracht dalen. Steeds meer doemt het spook op van schuld en armoede. Rijken hebben wel meer uitgaven, maar het doet hun niet echt wat.
In het verhaal van Lazarus en de rijke horen wij hoe schrijnend het leven van een arme kan zijn. Hij ziet hoe rijken eten verkwisten. Liever wordt dat wat overblijft aan de hond gegeven dan aan de noodlijdende medemens. De rijke kan de confrontatie met God ontlopen. Maar bij de dood worden de rollen omgedraaid. Wie in zijn aardse leven niet uitdeelde van zijn overvloed telt voor God niet mee. Liefde en geborgenheid komen hen niet toe. Alleen een plaats van gemis en verlangen. De arme Lazarus mag nu leven in de volle liefde van God. Rijken staan er niet bij stil dat hun bezit maar tijdelijk is.
Ook in onze tijd zie je dat het terzijde schuiven van God gevolgen heeft voor het omgaan met medemensen. Hij blijft de aanwezige die je niet kunt ontkennen. Wanneer mensen leven in rijkdom hebben ze vaak het gevoel dat ze God niet nodig hebben. Wie zich openstelt voor Hem zal niet alleen zelf veranderen, maar ook de samenleving waarin men staat. In die zin blijft het geloof een kracht die wij niet moeten onderschatten.
Sjoemelen is een levenskunst
Het woord sjoemelen heeft een negatieve klank. Het heeft te maken met bedrog plegen, vals spel spelen, oneerlijk handelen, knoeien met gegevens. Degene die zoiets doet wordt er beter van. Degene die bedrogen wordt is de dupe. In al het goede kun je kwaad zien en in alle kwaad het goede.
Zo ziet Jezus in de onrechtvaardige rentmeester iets goeds. Dat deze oneerlijk is wordt niet als goed beschouwd. Maar dat hij werkt aan zijn eigen toekomst beschouwt Jezus als iets goeds. Hij wil na zijn ontslag ook verder kunnen leven en probeert wat vrienden om zich heen te verzamelen die hem zeker zullen helpen omdat hij hun een voordeel gegund heeft. Veel kinderen van het Licht (zij die geloven) blijven te veel hangen in het heden. Maar houden zich te weinig bezig met hun toekomt. God nu dienen betekent later ook bij Hem thuis kunnen komen. Dat vraagt nu om dienstbaarheid aan God en samenwerking met elkaar.
Er zijn ook in onze tijd vele mensen die niet bewust bezig zijn met de toekomst. Er is weinig geloof in de hemel te bespeuren. “Is er nog wel iets na de dood”, hoor je hun zeggen. Maar ook bij de inzet voor de maatschappij is geen vreugde en onverschilligheid. “Wij hebben toch niets te zeggen. Wat haalt het allemaal uit. Je wordt alleen maar voor de gek gehouden”. Ook hier geldt dat van ieder van ons inzet gevraagd wordt om ons in te zetten voor de toekomst in de Kerk en maatschappij. Dan weten wij ook waarvoor wij leven.
De waarde van de gsm
Met een groter gezelschap vakantie houden of een cultuurreis maken is vaak mooi, zeker als je aansluiting vindt. Toch weet ook iedere reisleider hoe moeilijk het is om een groep bij elkaar te houden. Bij een bezoek aan een museum wacht je elkaar op bij de ingang. Maar winkelstraten zijn vaak een grote verleiding. Wanneer je even een winkel ingaat om wat te kopen, trekt de groep verder en je vraagt je af: “waar zijn ze nu naar toe”. Dat kan ook gebeuren wanneer je een kermis bezoekt met allerlei attracties. Je wordt meegenomen door wat je allemaal ziet, maar waar is nu de groep gebleven. Je blijft staan in de hoop dat ze terug
keren om jou te zoeken. Een berichtje op de telefoon kan heel verlossend zijn. “We missen je, waar ben je”.
In de tijd van Jezus kende men nog geen gsm. Wanneer iemand uit de groep gemist werd, ging de verantwoordelijke op zoek naar de vermiste persoon. Jezus verwoordde dat in het verhaal van de herder die zijn kudde in de steek laat om het verloren schaap te zoeken. Zo is ook God die zich niet alleen maar bekommert over de mensen die in de pas lopen, maar vooral ook aandacht heeft voor de mensen die van God zijn afgedwaald. Op een ander moment heeft Jezus gezegd: “Niet de gezonden hebben een geneesheer nodig, maar de zieken”. Zo laat Hij zien wie God voor ons is.
De kudde die in onze tijd bij elkaar gebleven is, is niet zo groot. Vele schapen lopen verloren en hebben het houvast in hun leven verloren. Door God los te laten zijn ze aan zichzelf overgeleverd. Zeker wanneer men in die situatie berust komt men veel tekort. Anderen hebben een nieuwe kudde gevonden die op een andere manier zingeving aan het leven wil bieden. Ze denken dat daarin het nieuwe leven ligt. Als Kerk blijft onze aandacht uitgaan naar mensen die verloren lopen. Geen gemakkelijke opgave in deze tijd. Toch zien wij ook nu nog hoe bepaalde mensen hier vorm aan geven: aandacht voor zwerfjongeren, mensen die alleen staan samenbrengen en spreken over de liefde die Jezus voor ons heeft. Wie zich laat zoeken, zal ook gevonden worden. Zelfs een gsm kan wonderen doen hierbij. Even een berichtje of een praatje zodat de ander weet: er wordt aan mij gedacht. Zo kunnen wij ook in onze tijd er aan bijdragen dat mensen niet vergeten worden.
Aanpakken wat op je weg komt
Sommige mensen kunnen niet loslaten. Daardoor kunnen zij niets nieuws beginnen. Iemand die op zichzelf gaat wonen of een relatie aangaat moet zijn ouders en alles wat daarmee samen gaat loslaten. Hierdoor kan men ook een eigen leven opbouwen. Zekerheid of iets lukt heb je nooit. Maar wie de uitdaging aangaat om ook het moeilijke niet uit de weg te gaan, kan daar later met veel trots op terug kijken. Toch is het ook belangrijk om datgene wat je onderneemt slagingskans te geven. Iemand die zomaar aan iets begint zonder planning en overleg wordt vaak de persoon met de twaalf ambachten en dertien ongelukken. Geloven heeft alles te maken met vertrouwen, maar ook de realiteit niet uit het oog verliezen.
Daarover heeft Jezus het wanneer hij spreekt over de toekomst van mensen. Toen Hij het ouderlijk huis verliet begon Hij aan een nieuw periode in Zijn leven. Toen Hij op zijn levensweg niet alleen succes boekte, maar ook te maken kreeg met tegenslagen en moeilijkheden trok Hij zich niet terug. Toen Hij naar Jeruzalem trok was dat geen onvoorbereid plan, maar een doelbewuste keuze. Zo heeft Jezus Zijn leven ingevuld. Dat vraagt Hij ook van ons: keuzes durven te maken.
Drie dingen zijn voor een mens belangrijk: vertrouwen op zichzelf, vertrouwen op de ander en vertrouwen op God. Dat zijn zaken die ook nu nog belangrijk zijn. Maar ook hier zien wij de zwakheid van onze tijd. Een samenleving waarin steeds minder verbanden zijn, werpt veel mensen terug op zichzelf. Daardoor wordt veel menselijk talent niet gebruikt. Dat merken wij ook in onze tijd.
Remmen los gooien is geen vakantie
Soms komen er wel berichten door van mensen, jong en oud, die naar Spanje, Italie en andere plaatsen gaan waar ze zich tegoed doen aan drank, vernieling, intimidatie en geweld. Ver van eigen huis worden ze toch niet gezien en laten ze hun ware aard zien. Ze laten zich leiden door de lagere lusten. Ze beseffen te weinig dat ze een negatief beeld achterlaten van het land waar ze vandaan komen en de familie waar ze uit voorkomen.
En verknoeien daarmee ook het aanzien van medelanders. “Die zullen allemaal wel zo zijn”, wordt dan gezegd. Ook in de vakantie geldt dat je de eigen verantwoordelijkheid serieus moet nemen, waar je ook bent.
Jezus wijst ons er op dat we voortdurend bedacht moeten zijn op situaties die we niet voorzien hadden (de komst van de bruidegom), waardoor het leven een andere wending krijgt. Niet profiteren van mensen waar je te gast bent, maar bescheiden blijven in je gedrag. Tijdens de vakantie blijft het denken aan God belangrijk. Leven vanuit Zijn bestaan betekent genieten van het mooie: nieuwe kontakten waar wij van leren, kunst en cultuur met bewondering in ons opnemen en op een ontspannen manier met elkaar omgaan. Dan wordt de vakantie een tijd die ons rustig maakt en alles in balans brengt om de draad van het leven weer opnieuw op te kunnen pakken. Vrij zijn komt zo in een ander perspectief te staan. Genieten van datgene wat thuis niet vanzelfsprekend is: een feestelijke maaltijd, een goed gesprek en even vrij zijn van allerlei verplichtingen.
Veel mensen blijven ook gewoon thuis in de vakantietijd. Het is een tijd van bezoeken afleggen aan familie, vrienden of bekenden of zomaar een dagje er op uit. Ook is het een tijd om gasten te ontvangen om daarmee oude contacten te vernieuwen.
Soms vergeten we dat er ook mensen zijn die zich in de vakantie alleen voelen. Ze kijken uit naar vertrouwde mensen die even niet op bezoek komen omdat ze vakantie hebben. Het is ook goed om ook voor hun extra aandacht te hebben. Tenslotte zijn er mensen die in de vakantie op hun post blijven en dienstbaar zijn. Zij zorgen er voor dat wij van onze vakantie kunnen genieten, maar er ook zijn bij ziekte of tegenslag. Ook in de parochies blijven mensen beschikbaar voor dienstverlening in allerlei vormen. Laat ook hun merken dat ook hun inzet wordt gewaardeerd. In die zin wens ik u alle moois toe in de komende tijd.
De rijdende rechter
Wie het programma van de rijdende rechter volgt, merkt dat er tussen mensen heel wat problemen kunnen spelen. De ene keer gaat het over de erfscheiding, een andere keer over de kat die over de muur klimt en vogeltjes vangt, weer een andere keer over het geluid dat te hard klinkt en ga zo maar door. Als mensen er niet meer op een fatsoenlijke manier uitkomen, moet er een derde bijkomen die een uitspraak moet doen. Je merkt vaak bij dit soort situaties dat emoties de boventoon voeren en het ...
verstand even op vakantie is. Zelfs als er een uitspraak komt blijkt dat bepaalde mensen niet tegen verlies kunnen. Zij gaan er gewoon van uit dat het recht aan hun kant staat.
Jezus werd vaker uitgenodigd om te bemiddelen in een conflict. Het ging soms over wat je wel of niet vanuit het geloof mag doen, of wat je nu werkelijk moet geloven. Jezus weet op een handige manier de bal weer terug te kaatsen naar de mensen die met elkaar een meningsverschil hebben. Zo ook wanneer iemand bij Hem komt om te bemiddelen bij een erfenis: “Zeg aan mijn broer dat hij de erfenis met mij deelt”. Bij erfenissen gaat het vaker niet over waar je recht op hebt, maar de hebzucht verstoort heel wat verhoudingen. Sommigen zijn niet uit op het ‘hebben’ en willen er ook geen ruzie over, anderen krijgen maar steeds niet genoeg en bedenken van alles om steeds meer te krijgen. In deze situaties verliest men vaak de werkelijkheid uit het oog. Een mens kan plannen en verzamelen, maar uiteindelijk moet ieder van ons alles achter zich laten wanneer God ons tot zich roept.
Van het leven dat wij hebben gekregen, mogen wij iets moois maken. Conflicten bederven het levensgeluk van mensen. Het is jammer om daarmee onze tijd te verspillen. Het leven van de ander zuur maken is verknoeien van eigen en andermans tijd. God heeft ons tot een hoger levensdoel geroepen. In ons omgaan met elkaar laten zien hoe God onder ons kan wonen is onze roeping. Niemand blijft eeuwig op aarde. Wie opgeroepen wordt door de Heer kan niet anders dan gewoon gaan. Het is goed om daarbij stil te staan
Kijken naar boven en naar mensen om ons heen
Er zijn mensen die alleen maar gericht zijn op krijgen voor zichzelf. Ze vergeten dat daarbij de ander ook onze aandacht nodig heeft. Waarom zou iemand die een miljoen met de staatsloterij gewonnen heeft dat niet kunnen delen met anderen die tekort komen. Het geeft vreugde en inhoud aan ons leven
Jezus leert zijn leerlingen dat God altijd op de eerste plaats moet komen: Uw Naam worde geheiligd. Uw Rijk kome.
Daarnaast mogen wij ook aan onszelf denken en vragen wat wij nodig hebben: Geef ons dagelijks brood en vergeef ons onze schulden. De mens heeft niet alleen voedsel nodig, maar ook barmhartigheid. Jezus geeft de leerlingen mee dat wat zij voor zichzelf vragen ook aan anderen moeten schenken. Hiermee krijgt het bidden een sociale dimensie. Mensen die van God voedsel ontvangen moeten ook geven aan mensen die honger en dorst lijden. Wanneer dat gebeurt laten wij zien wat geloven betekent: solidariteit met de medemens. Dat geldt ook voor vergeving. Als wij het zelf fijn vinden om vergeving te ontvangen, dan is het ook goed om anderen weer een nieuwe kans te geven. Zo zorgt God er uiteindelijk voor dat wij zorg dragen voor elkaar.
Als God kleiner moet gaan wonen zegt dat ook iets over de mensen die geloven. Naarmate wij meer ruimte nodig hebben voor onszelf, moet God met steeds minder tevreden zijn. Zijn actie radius wordt steeds kleiner. In die zin kan het huis van God nooit groot genoeg zijn.
Van servicekerk naar community
Er komen vanuit parochianen nogal eens berichten over klachten van bestaande situaties. Het gaat nu eens over het onkruid op het kerkhof, dan weer de kerkdeur die geverfd moet worden, een fout in de kerkberichten en ga zo maar door. Zien wat er moet gebeuren is al heel belangrijk. Maar als parochiegemeenschap kunnen wij meer voor elkaar betekenen naarmate mensen ook bijdragen aan de oplossing daar van. Engagement door een bijdrage te leveren biedt een geloofsgemeenschap meer mogelijkheden. De kerk heeft toekomt naarmate er geloof en gemeenschapszin is.
In het verhaal van Martha en Maria zit een spanningsveld tussen doeners en niet doeners. Martha weet niet wat ze allemaal aan moet slepen om Jezus goed te verwennen. Ze neemt zich niet de tijd om eens rustig bij Jezus te gaan zitten. Maria zit volledig in de ruststand en luistert aandachtig naar Jezus. Ze krijgt alles mee wat Hij te vertellen heeft. Maar Jezus zal niet snel door haar op gewicht blijven. Zou Martha er niet geweest zijn, dan zou Jezus met een lege maag weer vertrekken. In beide personen zit wat goeds. Ze kunnen elkaar goed aanvullen. Bezinning en actie horen bij elkaar.
Bij de H. Benedictus was het levensmotto: ora (bid) et labora (werk). Beide activiteiten kunnen in één persoon goed samen gaan. Je bezinnen op datgene waar je mee bezig bent is nodig om te vernieuwen en op te bouwen. Zelf actief zijn in een geloofsgemeenschap levert vitaliteit en inspiratie op. Naarmate meer mensen beschikbaar zijn kan de community ook meer voor anderen betekenen. Het is fijn wanneer mensen zien wat er moet gebeuren. Maar als kerk is het ook fijn om te horen: je hoeft het niet alleen te doen. Ik help je daarbij. Dan krijgt de christelijke liefde uitstraling en kracht.
Hulpverlening is onderdeel van geloof
Heel veel wat te maken heeft met dienst aan de mensen is aan het vastlopen. Zo klaagt de jeugdzorg over gebrek aan mankracht. De politie vraagt om meer personeel, er zijn handen tekort aan het bed, het onderwijs schreeuwt om leerkrachten. Was in het verleden het woord professionalisering het toverwoord, tegenwoordig is geld het probleem. Alles is haast onbetaalbaar geworden. We zijn ook gewend dat alles betaald moet worden. Economen bepalen hoe zorg aan mensen er uit komt te zien.
Jezus vindt dat het dienen van God op de eerste plaats komt met alles wat je hebt: hart voor de ander, kracht en verstand. Maar je kunt dat niet los maken van dienst aan de medemens. Voor de ander doen wat je van de ander verwacht. Het wordt heel concreet in het verhaal van de barmhartige Samaritaan. Ongeluk treft je en je kunt je je er niet tegen indekken. Het overkomt je wanneer je beroofd wordt, zelfs mishandeld en weerloos alleen achter blijft. De mensen van wie je het zou verwachten laten de man aan zijn lot over: de professionals zoals de bedienaar van de tempel, de wetgeleerde. Ze weten wat ze moeten doen en onderwijzen dat ook, maar geven zelf niet het goede voorbeeld. Degene van wie je het niet zou verwachten verzorgt de wonden van de mishandelde mens, brengt hem naar een overnachtingsplaats en betaalt zelfs voor een goede verzorging. Onbegrijpelijk voor de Joden, want Samaritanen stonden niet in hoog aanzien. Toch doet die laatste ons voor wat geloven is.
Zo zijn er ook in onze tijd mensen die juist beschikbaar zijn voor mensen die ziek zijn, of eenzaam of hulp nodig bij maaltijdvoorziening of vervoer. Heel vaak zijn het ook mensen die handelen vanuit het geloof in God. Zij zijn de evangelisten in onze tijd.
Arbeiders voor de oogst
Het klinkt ons niet onbekend in de oren. Ook nu zijn er vele sectoren die roepen om arbeiders. Horecagelegenheden zijn noodgedwongen een paar dagen gesloten, boeren hebben onvoldoende mensen om asperges te steken, of fruit van de bomen te plukken. Ziekenhuizen komen arbeidskrachten te kort en ook binnen de kerk kunnen wij nog heel wat mensen gebruiken: voor het kerkhof, kerkgebouw en kerkgemeenschap.
Wil je mensen meekrijgen, dan moet je zorgen dat ze eerst enthousiast worden. Daarom zendt Jezus zijn leerlingen er op uit. Ze zijn kwetsbaar omdat zij van de gastvrijheid van anderen afhankelijk zijn. Maar ook ontvankelijk voor datgene wat hun aangeboden wordt. Mensen die niemand nodig hebben stellen zich onafhankelijk af. Dat is iets wat Jezus niet wil. Hij wil de mensen laten voelen dat Hij hun nodig heeft. Mensen die alles weten en alles gezien hebben hoeven niet naar anderen toe. Het is hun niet gegeven om te zien en te luisteren. Jezus vindt het belangrijk om te leren en niet eenzijdig een boodschap te presenteren.
Paus Franciscus benadrukt voortdurend dat dit nodig is om de Kerk te vernieuwen. Wie alleen maar de begaande paden wil gaan komt steeds meer van de werkelijkheid af te staan. Wie alleen maar wil onderrichten en niet kan luisteren stoot mensen van zich af omdat ze ook gevoelig zijn voor eigenwaarde en bevestiging. Er zijn ook nu nog heel wat mensen die open staan voor het geheim van het leven en het bestaan van God. Hun laten voelen dat Jezus ons allen nodig heeft en welkom heten is ook de opdracht van onze tijd.
Sacramentsprocesie 2014 / foto:w.g.
De topper van christelijk leven
De eucharistieviering is bedoeld om samen met de geloofsgemeenschap te vieren. Beat en gospelmuziek voor jongeren moesten wat levendigheid brengen. Koren luisterden met mooie zang de vieringen op. Ook de blaasmuziek deed zijn intrede. Naarmate zang en muziek overheerst raakt Christus op de achtergrond. Koorleden kijken of ze goed gezongen hebben en zijn kwaad of teleurgesteld wanneer ‘hun optreden’ niet goed geweest is. Er zijn organisten die muziek spelen, maar niet de teksten van de liturgie volgen. Bij een communieviering is het belangrijk dat ouders hun kind zien. De priester moet acteur zijn die aanspreekt bij het brengen van de boodschap. Zo is ieder bezig met zijn eigen toko. Maar de aandacht voor de eucharistie waarin Christus alle aandacht verdient komt op de achtergrond. Daardoor wordt het wezenlijke van het geloof gemist. “Als het maar leuk is”, is een veel gehoord geluid.
Mensen die het Leven van Jezus centraal stellen ervaren de betekenis van de eucharistie als een grote rijkdom omdat zij gericht zijn op de Ander. Wezenlijk is de ontmoeting met de verrezen Heer. Er zijn andere momenten waarin Jezus bij ons is zoals bij de opname in de kerk, het toegerust worden met de Heilige Geest, het gesterkt worden bij een ernstige ziekte, het bevestigd worden in een bepaalde levensstaat en het ervaren van Gods barmhartigheid. Al deze aspecten komen in de eucharistie bij elkaar en zo wordt de liefde van God in Jezus heel tastbaar. De eucharistie is de topper van het christelijk leven.
Speciaal op Sacramentsdag wordt hiervan getuigenis gegeven wanneer de processie uit trekt met het mee dragen van het Allerheiligste. Waar de waardering voor de eucharistie verdwenen is wordt de processie steeds meer buitenkant. Vergeten wordt dat het geloof aan de grondslag lag van deze traditie. Waar het geloof in Jezus’ aanwezigheid verdwijnt neemt ook het draagvlak af om door dorp of stad te trekken. Sacramentsdag nodigt ons uit om stil te staan bij God ons te zeggen heeft: “Ik heb de mensen lief gehad tot het uiterste toe. In Jezus is dat ook zichtbaar geworden. De liefde van God wordt zichtbaar in de liefde voor elkaar.
Verstand leidt niet altijd tot geloof
Verstandige mensen laten zich niet alleen leiden door het gevoel, maar ze wikken en wegen ook met hun verstand wat de goede keuze is. Het leven leert ons dat je niet alles kunt beredeneren en dat je je vaker moet laten leiden door de ervaring van anderen en van je zelf. Veel van wat we doen gebeurt zonder er te veel over na te denken. Ook voor ons geloven geldt dat je een aantal dingen niet kunt beredeneren, maar vanuit je hart moet opnemen en verstaan. Dat geldt ook voor het geheim van de Heilige Drie-eenheid
Mensen hebben H. Drie-eenheid inzichtelijk willen maken door een bepaalde uitleg. Zo nam de juffrouw in de klas drie lucifers en zei: hier zijn drie verschillende lucifers en toch vormen zij één vlam. Naarmate je meer groeit in het geloof ontdek je dat elk beeld tekort schiet om de grootheid van God te duiden. In het christelijk geloof is de drie-ene God niet weg te denken bij datgene wat wij in de christelijke kerken vieren. Dit wordt zichtvaar in het gebaar van het kruisteken en zegen: in naam van de Vader, de Zoon en de H. Geest. Deze brengen ons samen en zenden ons uit.
In de geschiedenis van de Kerk zien wij dat elke tijd zijn accenten kent. De ene keer is dit het beeld van de strenge en rechtvaardige God. De andere keer is het weer de aandacht voor Jezus in de verering van het H. Hart. Of als voorbeeld van leven om ook onze toekomst in te vullen. In onze tijd wordt veel nadruk gelegd op de H. Geest. Deze wordt geduid als de motor van geloof en Kerk. De H. Geest vernieuwt en sterkt. We merken als het geloof verdwijnt werkt dat op alles door. Waar wij nieuwe bezieling ontvangen ontstaat iets nieuws
Pinksteren, bezield verband
Jongeren die deelnemen aan de wereldjongerendagen ervaren de samenkomsten als weldadig. Je verstaat elkaar, ook al spreek je niet dezelfde taal. Je zoekt naar zingeving voor je leven en ontdekt in Jezus nieuwe aspecten die het leven de moeite waard maken. Je ontmoet ook leeftijdgenoten die evenals jij op zoek zijn naar wat het geloven voor je leven berekent. Bij de vieringen ervaar je de Kerk als geloofsgemeenschap, waarbij Jezus werkt als een soort magneet. Daarin ervaar je samen hoe Jezus dicht bij ons is. Thuis worden de wereldjongerendagen opgeslagen in het geheugen als een mooie foto of film. Maar weinigen bouwen daarop voort.
Wat in parochies vaak gemist wordt het bezield verband. Doordat iedereen zijn eigen ding doet heeft men het ontzettend druk met van alles en nog wat. De Heilige Geest vraagt ruimte om mensen bij elkaar te brengen zonder onderscheid en iets nieuws te beginnen. Tradities zijn zinvol, maar kunnen ook verstikkend zijn. Vaste gebruiken geven zekerheid, maar leiden ook tot een sleur. Wanneer je het gevoel hebt alleen te staan in je geloof, verdwijnt dit ook weer snel naar de achtergrond.
Pinksteren nodigt ons uit om elkaar te zoeken en op te zoeken. De mooie momenten met God zijn niet slechts losse gebeurtenissen, maar een schakel die ons verbindt met de toekomst. Op weg gaan met God is als een huis waaraan je altijd blijft bouwen. Het is nooit af. Maar het bevat ook voor ieder een kamer met ramen en deuren om met de buitenwereld verbonden te zijn. Je afsluiten van de ander is dodelijk voor het geloof in God.
Eenheid: elkaar dragen en verdragen
Er zijn gezinnen waar je voelt dat er een goede band is met elkaar. Verjaardagen zijn gelegenheden om elkaar te ontmoeten. Op blijde en droevige momenten is er betrokkenheid op elkaar. Wanneer er een afscheid geregeld moet worden is er een sfeer waarin respect is voor elkaar en waarin men elkaar ook ruimte geeft. Het is een weldadige sfeer om in zo’n wereld te mogen vertoeven.
De Kerk wordt ook wel eens vergeleken met een gezin. Jezus heeft onder zijn leerlingen een sfeer gebracht van verbondenheid. Er waren wel eens spanningen, maar dat werd uitgesproken. Er werd wel eens impulsief gereageerd, maar dat werd ook vergeven. Wanneer bepaalde personen wat meer als vertrouweling golden werd dat geaccepteerd. Het vertrek van Judas op het einde van Jezus’ leven was een zwarte bladzijde. Hij vertrok als buitenbeentje en zorgde dat Jezus verraden werd. Jezus wist dat het bewaren van de eenheid vaak meer wens dan werkelijkheid is. Bidden om eenheid is er van uit gaan dat er nog Iemand anders is die hieraan kan bijdragen. Zo gaf Hij Zijn leven uit handen en legde de toekomst van zijn leerlingen in de handen van God.
Dat dit gebed van Jezus getuigt van werkelijkheidszin wordt ook duidelijk in het verdere verloop van de Kerk. Er komen meningsverschillen over wat wel en niet nodig is: wel of geen besnijdenis. Er wordt gediscussieerd over de vraag of Jezus alleen God is of alleen mens of allebei. Of Jezus werkelijk in de eucharistie aanwezig is of alleen maar symbolisch. Ook de plaats van de paus leidt tot discussie en afsplitsing. Zelfs het gesprek over de ware Kerk verdeelt mensen onderling. Toch zien we in onze tijd dat we elkaar moeten opzoeken en samenwerken. Als christenen mogen wij verschillend zijn, maar ons allen moeten richten op het zelfde doel: zich concentreren op het leven van Jezus. Dat brengt mensen bij elkaar. In een tijd waarin veel afgebroken wordt, zien wij ook hoe nieuwe initiatieven groeien. Spreken en discussiëren is belangrijk op zijn tijd. Studie en bezinning geven verdieping aan ons kerk-zijn. Het gebed blijft de motor waar alles op draait. Wanneer wij God blijven zien als onze Vader erkennen wij de afhankelijkheid, maar ook het vertrouwen dat Hij het is die aanvult wat ons ontbreekt.
Het wordt nooit meer hetzelfde
We staan er niet bij stil dat in ons leven situaties aan verandering onderhevig zijn. Soms is dat aangenaam, maar vaker wordt met weemoed terug gekeken op het verleden. Wanneer goede mensen te ontvallen, zal menigeen die dit meemaakt zeggen: “het wordt nooit meer hetzelfde”.
Dat zien we ook bij de leerlingen van Jezus. Door Zijn dood was er een grote leegte. Toen Jezus verscheen brak het licht van de verrijzenis door. Ze merkte dat Hij nog steeds onder hen was. Bij het opgaan naar de hemel kwam daar een einde aan. Verbouwereerd staarden zij Hem na. Een engel meldde: wat staan jullie omhoog te kijken. Kijk om je heen en pak je leven weer op. Ga door met het leven van Jezus door te geven. De leerlingen ontdekten dat de Heer nog steeds leeft door mensen die Hem zoeken en ontmoeten. Maar ook de Kerk vernieuwt.
Ook voor de parochies breekt een nieuwe tijd aan. Belangrijk is het dat plaatselijke gemeenschappen werken aan vitaliteit en taken oppakken die niet altijd meer door priesters en religieuzen werden gedaan en toch nodig zijn. Door het doopsel zijn wij daartoe allen geroepen. Samen werken met anderen is noodzakelijk om te overleven. Dat dringt langzaam door.
Liefde is elkaar niet los laten
Heel wat mensen zijn in liefde met elkaar verbonden. Wie alleen maar uitgaat van een ideale situatie zal nooit tevreden zijn. Een man kan soms voor zijn vrouw een grote irritatie zijn. Een vrouw kan voor haar man een grote belasting zijn. Het verstand kent andere uitgangspunten dan het gevoel. Het verstand is vaak berekenend en koel en is snel met de oplossing. Uit elkaar gaan is de nieuwe weg naar geluk. Het gevoel zegt wat anders. Je hebt begrip voor het gedrag van de ander of accepteert het lastig karakter omdat er ook veel goede dingen tegenover staan. De ander los laten voelt als het in de steek laten van de ander van wie je nog diep in je hart steeds houdt. Daarom is verdraagzaamheid een belangrijk woord. Je cijfert je weg omwille van de ander.
Wanneer Jezus spreekt over een nieuw gebod, dan is dat te zien in een bepaalde verband: “Jullie moeten elkaar liefhebben zoals ik jullie heb lief gehad”. Jezus heeft heel wat teleurstellingen met zijn leerlingen mee gemaakt. Hij heeft het verdragen en liet hen niet los. Hij liet merken wat Hij er van dacht, maar nooit liet Hij ze vallen, zelf Judas niet die het noodlot over zichzelf had afgeroepen. Hij zegt tegen zijn leerlingen: als je op die manier de ander liefhebt kan men zien dat jullie mijn leerlingen zijn.
Ook de verwachtingen ten aanzien van de Kerk kunnen soms heel hoog liggen. Des te harder komt het aan wanneer mensen je tegen vallen of wanneer mensen die leiding geven weinig compassie met anderen hebben. Ook hier betekent liefde ‘elkaar niet los laten”. Sommigen begrijpen dit niet. Jezus heeft ons geleerd dat je moet leren leven met een kerk die niet volmaakt is, maar ondanks alles het gelaat van de Heer aan ons toont.
Geroepen tot dienstbaarheid
De herder staat er om bekend dat hij de schapen bij elkaar houdt en ze brengt naar plekken waar ze voldoende voedsel hebben. Een pastor wordt ook gezien als een soort herder, die de mensen bij elkaar brengt. Voorwaar geen gemakkelijke opgave in deze tijd.
Hoe is het mogelijk dat er in onze tijd zo weinig mensen zijn die het zorgen voor anderen beschouwen als een mooie levenstaak. Dat mensen een heel leven lang in liefde en trouw in dienst staan van de ander schrikt af. Liever denken wij in periodes die te overzien zijn. Dat zie je niet alleen bij het priester worden, maar ook in het huwelijk of in dienstbare beroepen. Het ideale is niet haalbaar en daarom maar bezien hoe lang iets haalbaar is.
In Jezus komt het beeld van de Goede Herder op een prachtige wijze naar voren toe. Hij investeert heel zijn leven in de zorg voor anderen. Sterker nog. In plaats van weg te gaan wanneer het moeilijk wordt blijft Hij trouw tot in de dood. Toch wordt vaak te weinig gekeken naar hoe Hij geleefd heeft, maar meer naar hoe mensen die falen in hun herder zijn. We treffen ze aan in alle lagen van de samenleving, ook helaas bij priesters. Dat blijft hangen en doet de Kerk, evenals de politiek niet goed.
In die zin verwachten mensen van priesters integriteit, eerlijkheid, niet als belangrijkste waarde en voor gelovigen de kerk als plaats van samenkomst beschermen. Waar dat niet het geval is laat de priester zien dat hij zich niet onderscheidt van andere mensen. Onze roeping is heilzaam om de mensen te geven waar zij van leven kunnen. Een mooie uitdaging.
Jezus laat ons niet in de steek
In onze tijd is het niet gemakkelijk om mensen te bereiken bij het brengen van Gods boodschap. Het wekelijkse kerkbezoek is niet meer vanzelfsprekend. Op scholen is de overdracht van het geloof niet meer aanwezig. En ook het verenigingsleven gaat niet meer automatisch het contact met de Kerk aan. Werkers in de parochies merken dat we andere wegen moeten gaan om de mensen weer te bereiken. Onlangs vond er een congres plaats over de missionaire parochie. Er kwamen nieuwe ideeën om de gemeenschap weer op te bouwen. Alles zal moeten gebeuren vanuit de verbondenheid met de Heer. Zonder identiteit kan de Kerk niet bestaan. Maar ook de betrokkenheid van mensen is nodig opdat de geloofsgemeenschap kan worden opgebouwd. Het is een proces van vallen en opstaan.
Soms lijkt het leven zijn uitdaging verloren te hebben. De apostelen namen het oude werk van het verleden op en gingen het meer op om te vissen. Wanneer zij terugvaren naar het strand zien ze daar Jezus staan, de verrezen Heer. Het herinnert hun aan de eerste roeping van bij het meer van Galilea. Daar wachtte Jezus hun op en nodigde hen uit om Hem te volgen. Nu vraagt Hij hun om eten, maar zij hebben niets gevangen en kunnen Hem niets aanbieden. Hij biedt hun aan om terug te keren en opnieuw de netten uit te werpen. Deze keer vangen zij zoveel vis dat de boten overvol zijn. Wie gehoor geeft aan Jezus’ woord mag daarvan ook de vruchten plukken. Nu zijn ze wel in staat om Jezus vis en brood aan te bieden. De maaltijd wordt een gebeuren waarin de leerlingen ervaren hoe de Heer voor hun zorgt.
Er zijn heel wat mensen die tijd en energie investeren in de Kerk. Bij hun is soms een gevoel van moeheid en somberheid. “Waar doe ik het voor” of “het haalt toch allemaal niets uit”. Je voelt de onmacht omdat men geen resultaat ziet. Jezus leert ons dat we niet moeten bouwen op onszelf, maar moeten vertrouwen op de Heer. Het gebed is onze grootste kracht en het inzicht dat daaruit voort komt helpt ons alles met andere ogen te bekijken. We hoeven het niet alleen te doen. Jezus staat ons bij. Van daaruit kunnen wij momenten van bemoediging ervaren, van vreugde en dankbaarheid. Maar ook de moed om bakens te verzetten en nieuwe wegen te gaan.
Het hoofd kunnen buigen
Zo lang mensen menen dat het gelijk aan hun kant is kun je geen kant met hun op. Ieder heeft dat wel eens ervaren. Mensen, die je na aan het hart liggen, volgen alleen maar hun eigen waarheid en schenken geen gehoor aan mensen om hun heen. Op het moment dat men hier afstand van neemt kan er pas een verandering plaats vinden. De stap van hoogmoed naar nederigheid opent nieuwe perspectieven. Van bezorgdheid naar barmhartigheid geeft mensen nieuwe ruimte en kansen. Het verhaal van iemand wordt helemaal anders.
Een aantal jaren geleden was er een accentverschuiving bij het verhaal van de apostel Tomas. Niet langer aandacht voor het ongeloof, maar nadruk op de barmhartige vader. Toen Jezus aan hem verscheen voelde Tomas dat hij verkeerd bezig was geweest. Hij gaf af op Jezus, die zijn leven bedorven had. De belofte van een mooie toekomst was een luchtkasteel en zijn levenseinde was weinig verheffend. Hij stierf als een misdadiger aan het kruis. Daarom wilde Tomas eerst bewezen zien dat Jezus werkelijk verrezen was. Totdat Jezus op een pijnlijke manier zijn vinger legt op de wonde van het ongeloof bij Tomas. De verrezen Heer confronteert hem hiermee. “Raak mijn wonden maar aan”, zegt Jezus. Vanaf nu af weet Tomas dat de wond die Jezus het meeste pijn doet het ongeloof is. Bij bekering van Tomas straalt Jezus toekomst en barmhartigheid uit. Tomas laat ons zien dat het ook anders kan.
In onze zijkapel hangt een afbeelding van Jezus, geschilderd door zuster Maria Faustyna Kowalska op aanwijzing van Maria. Dit schilderij van Jezus wijst ons op Gods barmhartigheid en vraagt om geloof in zijn liefde voor de mens en het licht voor ieder in Hem gelooft. Daar deert het kwaad ons niet meer. De mens die zich met een nederig hart wendt tot God mag rekenen op Zijn bescherming en goedheid.
Preek 16 april 2022 (Pasen)
Beste medechristenen,
Gistermorgen om 6 uur deed een collega hier in de buurt de paaswake in zijn kerk. Voor 1962 was dat een gebruikelijk iets. Vooral het zegenen van het wijwater was voor de mensen belangrijk. Zaterdagmorgen trokken heel wat mensen naar de kerk om wijwater te halen. Daar stond in een grote kuip met wijwater en heel wat flessen werden daarmee gevuld. Je kreeg weinig mee van het zegenen van de paaskaars en het wijden van het doopwater. Meestal was er niemand bij behalve natuurlijk de priester, de koster en enkele misdienaars. In het verborgene werd de verrijzenis van de Heer gevierd. In onze tijd is dat allemaal zichtbaar in de paaswake: het ontsteken van het vuur, het aanmaken van de paaskaars, het wijden van het doopwater en eventueel het toedienen van de doop. Alles is zichtbaar geworden, maar het besef dat Jezus verrezen is moet er zijn in de harten van de mensen. Pasen is niet meer een feest dat gedragen wordt door de samenleving. Het is meer een sfeer scheppen met kuikentje, eieren en paasbrood. Het geloof in de verrijzenis van de Heer wordt niet meer breed gedragen.
Geloven in de verrijzenis van Jezus betekent voor ons met vertrouwen binnen gaan in een nieuw land en een nieuwe situatie. Je zoekt het niet uit. Het overkomt je. In de coronatijd hebben mensen dat ook sterk ervaren. Veel mensen uit de horeca zochten naar ander werk en ontdekten dat dit vaak een aantrekkelijker manier van leven was: regelmatige werktijden, goed loon en meer tijd voor jezelf en het gezin. Velen willen dan ook niet meer terug naar de horeca. Ook binnen de kerk begon men te zoeken naar andere vormen om mensen te bereiken. Het live streamen van vieringen in de kerk groeide. Er zijn meer missen te zien dan dat tijd om er naar te kijken. Ook in het onderwijs werd men creatief. Lessen werden gegeven via de digitale weg . Nu de maatrelen weer verdwenen zijn zou je denken dat mensen daarvan geleerd hebben en het geloof weer meer gingen waarderen. Het tegendeel is waar. Je ziet dat men dingen die men gemist heeft wil inhalen. Bij vereniging een aantal leden weggevallen ook omdat men de verplichtingen niet meer wil. Het leven ging weer verder op de oude voet, behalve dat de armoede toenam, de vrede verstoord werd en sommigen nog bleven hangen in de angst voor corona. Het geloof in God, zo konden wij lezen is onder de 50 procent gedaald en het klinkt vaak als een overwinning. We hebben het voor elkaar gekregen om God uit ons leven te bannen.
Wie werkelijk kijkt naar wat aan het gebeuren is, neemt andere dingen waar. Bij communicantenouders en hun kinderen was een blijdschap te zien dat er weer gevierd mocht worden. Maar ook groeit de overtuiging dat we met de kerk nieuwe wegen moeten inslaan. Geen moreel kompas dat voorbijgaat aan het leven zonder nuanceringen, meer oog voor de beleving dan voor de ingeslopen gewoonte. Minder priesterkerk en meer bouwen op mensen ter plaatse om de kerk in stand te houden. Dan kunnen ook kerkgebouwen blijven bestaan. Blijven steken in het oude is wat Jezus noemt het zoeken van de levende bij de doden. Nieuwe wegen durven te gaan laat ons Jezus herkennen als degen die niet weg is, maar die wij tegenkomen in ons leven als een trouwe metgezel en als de verrezen Heer.
Hierin kunnen geloven vraagt van ons dat wij afstand doen van zekerheid en ons durven toe te vertrouwen aan de verrezen Heer. Ons niet alleen laten leiden door dingen die altijd zo geweest zijn, maar ook ingaan op de uitnodiging om iets nieuws te beginnen. In het paasevangelie voelen wij dezelfde dingen. Vrouwen gingen naar het graf en wilde het dode lichaam verzorgen. Maar ze ontdekten dat het graf leeg was. De leerlingen van Jezus zagen wel dat Jezus weg was, maar wisten niet wat er gebeurd was. Het geloof in de verrezen Heer ontwikkelde zich stap voor stap. De verschijningen werden belangrijk voor het groeien van het geloof. “De Heer is niet hier, Hij is verrezen”, sprak een engel. Langzaam drong het besef door dat Jezus nog steeds onder ons is. Dat Jezus verschijnt gebeurt nog steeds. Niet in ons blind staren op wat voorbij is. Maar kijken naar mensen die Jezus ook nu willen volgen. Vele mensen willen God niet kwijt en zien Jezus als kompas voor hun leven. In de structuren van de Kerk zien we dat het een en ander aan het veranderen is. Het besef wordt sterker dat Jezus onder de mensen herkenbaar is en niet in universiteitszaal of kantoor. Mogen wij niet blijven hangen in een vasthouden aan oude dingen, maar ons hart openen voor de Heer die nog steeds in liefde met ons verbonden is. In die zin wens ik u een gezegend paasfeest toe
Vrij zijn om te leven
Ieder ontdekt in zijn leven dat vrijheid een beperkt begrip is. Wanneer iedereen doet wat men wil zonder rekening te houden met anderen wordt het leven een hel. Maar er doen zich ook situaties voor dat men in datgene wat men als opdracht ziet door allerlei eisen en regels niet aan toe komst. Mensen in de gezondheidszorg kunnen niet altijd werken zoals ze willen omdat regels hun beperken of eisen gesteld worden die hun afhouden van datgene waartoe zij zich geroepen voelen. Datzelfde geldt ook voor mensen bij de sociale dienst. Het toepassen van regels leidt niet altijd tot de juiste hulp en is soms in tegenspraak met datgene wat men in zijn hart wil. Ook in het pastorale veld ervaren wij beperkingen wanneer het gaat om de bekommernis van mensen op velerlei gebied. De verrijzenis is dan ver weg en de dood is erg nabij.
Door Zijn verbondenheid met God straalde Jezus een vrijheid van leven uit die Hem niet in dank werd afgenomen. Met Zijn dood zou het oude levenspatroon weer terugkomen hoopten degenen die Hem de dood injoegen. Jezus verraste de mensen door zijn opstaan uit de dood en verrijzenis. Het wonder dat Zijn leven verder ging gebeurde toen Hij mensen meenam om in vrijheid te leven naar Gods bedoelingen. Het wonder van de verrijzenis is geen eenmalig gebeuren, maar voltrekt zich telkens waar mensen in Jezus geloven en zich los maken van wat dodelijk is.
De mens die niet in de verrijzenis gelooft laat zich leiden door angst, somberheid of opgaan in de waan van de dag. Constructief bouwen aan de wereld van morgen is er niet bij. Ook mensen die letten op de fouten van anderen breken meer af dan dat ze opbouwen. De mens die zich laat leiden door de verrezen Heer bouwt op de hoop, de liefde en het geloof. Jezus leidt ons binnen in het geheim van de verrijzenis door het verzet tegen een wereld die de mens onderdrukt en monddood maakt. Daarin vindt het wonder van de verrijzenis plaats. Samen met Jezus aan de slag gaan wordt van ieder gevraagd die Pasen wil vieren. Natuurlijk is een paasei leuk, maar met Pasen gaat het om de verrezen Heer. In die zin wens ik u een gezegend paasfeest toe.
Leven met realiteitszin
De week voor Pasen is een periode met heel veel diepgang. Als mensen je toe juichen betekent dat niet dat je voor altijd bejubeld wordt. Want even gemakkelijk laten ze mensen vallen. Dat heeft zelfs Petrus ondervonden. De haan op de palmpaasstok doet ons hieraan denken. Toen een dienstmeisje vroeg “jij behoorde toch ook tot de vrienden van Jezus” ontkende hij dat in alle toonaarden tot drie maal toe.
Achter de feestelijke kleuren is het kruis verscholen. De palmtakken getuigen er van dat Jezus welkom is in ons leven. Ook als hij door mensen ter dood wordt gebracht. Jezus leert ons dat de dood niet het laatste woord heeft. De belofte van het nieuwe leven herkennen wij in het nieuwe leven dat zich openbaart in de natuur, maar ook in het leven van de mens zelf. In die zin een fijne voorbereiding op Pasen toegewenst
Leer en leven
Afgelopen week bezocht ik Breskens, waar Omer Gielliet tot zijn 90e levensjaar pastoor was in de barbarakerk. Geïnspireerd door het geloof heeft hij prachtige houtsnijwerken gemaakt die in de kerk en op andere plekken te bewonderen zijn. In zijn leven sprak hij meer als kunstenaar dan als theoloog over het geloof. Luisterend naar degene die een rondleiding gaf had ik de neiging om hem bij een bepaalde geloofsuitleg te corrigeren, maar gelukkig kon ik het opbrengen mij luisterend op te stellen en begreep dat we uiteindelijk aan het zelfde punt uitkwamen: dat Jezus onder ons is.
Op zijn eigen manier had hij het tabernakel een plek gegeven. In hout was een beschermende hand uitgesneden en onder aan de voet stond het tabernakel. Toen een nieuwe pastoor kwam, was diens commentaar: dat tabernakel staat veel te laag. Ik moet tot op de grond knielen. Waarop de koster zei: dat is ook de bedoeling. “Uit eerbied voor de Heer moeten wij zelf ons heel klein maken”. Dat is wat Jezus ook deed in zijn omgang met de mensen. Hij daalde af tot het niveau waarop de mensen stonden en vandaaruit gaf Hij hun de kans om op te staan tot nieuw leven.
Prachtig komt dat naar voren in het verhaal van de overspelige vrouw. De wetgeleerden en farizeeën vonden dat ze niet meer leven mocht. Op overspel stond de doodstraf. De wet is duidelijk en bij het uitvoeren daarvan heb je je plicht gedaan. Jezus schrijft de Wet niet af, maar confronteert de aanklagers met zichzelf. “Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen”. En beschaamd dropen ze af. En daarna tot de vrouw: “Ook ik veroordeel u niet. Ga heen en zondig niet meer”. Dat is ook hoe wij als Kerk met mensen moeten omgaan: als een herder die mensen brengt naar een plek waar ze weer volop leven kunnen vanuit Gods liefde. Je zelf klein maken opdat de ander weer kan opstaan en leven.
Weggelopen kinderen
Regelmatig zie je berichten van jongeren zijn weggelopen of uit een tehuis zijn verdwenen. De redenen om weg te gaan zijn van allerlei aard: problemen in de huiselijke sfeer of een stuk vrijheid willen beleven. Wegelopen jongeren staan niet stil bij het verdriet van ouders die zich machteloos voelen.
De meesten keren na enkele dagen of geruime tijd later weer terug. De mededeling is dat de vermiste gevonden is, maar nooit zie je vermeld hoe de weg gelopen persoon ontvangen is. Waarschijnlijk herkennen wij veel terug van dit gebeuren in het verhaal dat Jezus vertelde. De jongste vertrok uit onvrede en verbraste heel zijn bezit.
Toen hij niet anders meer kon keerde hij terug en werd koninklijk ontvangen. “Mijn zoon, je was dood en bent weer levend geworden”. Door schade en schande wijs geworden stond hij weer open voor de liefde van de Vader en de liefde voor God.
Geduld dat niet opraakt
Andere mensen de schuld geven van allerlei dingen die gebeuren is iets van alle tijden. Zo wijzen in onze tijd vele vingers naar Poetin, die de oorzaak van alle ellende is. Maar ook zijn er mensen die anderen durven aan te wijzen als veroorzakers van het kwaad zoals de EU en Amerika. Niet altijd in dank afgenomen.
Jezus leert ons dat wij niet alleen naar de ander moeten wijzen, maar dat in ieder van ons de oorzaak van kwaad schuilt. In plaats van mensen te veroordelen wijst Jezus op de barmhartigheid van God. Mensen afzonderlijk, maar ook gemeenschappen brengen niet altijd vruchten voort van vrede, vriendschap en geloof. Moet er vergelding plaats vinden of biedt God om een andere benadering.
Je bewust worden van de keren dat je nieuwe kansen kreeg maakt ons bescheiden en dankbaar. Ook dat hoort bij de 40-dagentijd. In alles brengt Hij ons uiteindelijk naar het beloofde Land.
Vertrouwen op Gods belofte
Wij zijn een volk dat houdt van plannen en berekenen. Daarmee denken wij de toekomt in handen te kunnen houden. Planmakers beseffen te weinig dat veranderingen plannen in de war kunnen schoppen. Er bestaat nog een andere manier om de toekomst met vertrouwen tegemoet te zien. Je leven biddend leggen in Gods hand en je hart open stellen voor datgene wat Hij ons aanreikt.
Niet voor niets wordt Abraham de vader van het geloof genoemd. Door een stem die in Hem sprak maakte hij zich los van zijn familie en gewoontes en ging op weg naar het beloofde land. Niet dat alles zo gemakkelijk verliep en soms moest hij
een boost krijgen om het geloof niet te verliezen. Maar uiteindelijk kwam hij terecht in het land dat God hem beloofd had. Kijken in de toekomst overkwam ook de leerlingen Jacobus, Johannes en Petrus. Terwijl er nog niets aan de hand was, zagen zij wie Jezus was. Hij stond midden in de Joodse traditie van Wet en profeten. Dat visioen deed hun zo veel dat zij niet meer terug wilden naar het gewone leven. Dit beeld wilden ze vasthouden. Toch werd hun duidelijk dat er van hen nog veel offers gevraagd zouden worden: geestelijke strijd en onbegrijpelijke hardheid. Om tot verheerlijking te komen moest Jezus eerst lijden en sterven.
Jonge mensen ervaren dat berekeningen vaak snel achterhaald worden. Daarom is het belangrijk om in een veranderende situatie je aan te passen en nieuwe wegen te gaan. Zij die slagen zeggen dat ze de juiste keuze gemaakt hebben. Maar anderen ontdekken dat er ook een God is die je leven leidt en richting geeft aan je leven. We leven mee met de mensen in Ukraïne die overkomt waar ze niet om gevraagd hebben. Maar ook wij weten niet wat ons te wachten staat. Vertrouwen op God is dan het kompas dat wij hebben. Mogen wij ons daarin veilig weten.
Vasten, iets van deze tijd?
Ouderen vertellen over het vastentrommeltje in hun jeugd. Snoepjes die je kreeg werden in een trommel gedaan en op zondag was de dag dat je het lekkere zoet opat. De tandarts kwam in dat verhaal niet voor. Je iets kunnen ontzeggen raakte helemaal uit de gratie. Genieten verdrong het vasten. Alleen werken aan je gewicht en figuur bleef over als reden om je wat te ontzeggen. Daarna kwam de vastenactie. Geven aan mensen in de derde wereld was het nieuwe vasten. Het liep vele jaren goed omdat er contact was met een veelheid aan missionarissen.
Je gaf aan deze mensen omdat zij het vertrouwen hadden van velen. Door de verbinding met ontwikkelingssamenwerking Cordaid verdween de inbreng van de Kerk steeds meer op de achtergrond. Daarom leeft de vastenactie in veel parochies niet meer omdat er geen emotionele band is met degene die je ondersteunt. Vasten is ook bidden. Niet alleen voor jezelf, maar ook voor anderen opdat het lot van een volk of land ten goede mag keren. Zo heeft de vasten in onze contreien steeds minder betekenis gekregen.
De vasten een nieuwe impuls geven is een uitdaging voor onze tijd. Jezus laat zien dat vasten zinvol is. Voordat Hij aan zijn openbare leven begon verbleef hij veertig dagen in afzondering. Daar werd Zijn keuze voor God heel concreet. God kwam op de eerste plaats. Jezus wilde Hem dienen. Daarmee wees Hij ook bezit, macht en show af. Hij zag dat als een belemmering om voor God te leven. Het vasten in de dorheid van de woestijn had hem geestelijk gevoed. Hij ontving de kracht om te leven waar Hij voor gekozen had: verbondenheid met God.
De woestijn is een plaats van beproeving, maar ook van doortocht. Zo mogen wij in de vastentijd weer opnieuw voor God kiezen. Vele mensen willen wel, maar schrikken terug voor de consequenties hier van. Het gebed brengt ons dichter bij God. Er zijn zaken die wij in de stilte van ons hart een plek moeten geven. Maar ook kunnen wij elkaar als gemeenschap helpen om voor God te kiezen. De vieringen in de kerk worden vaak onderschat. Niet alleen komen als er voor mij iets te doen is, maar ook denken aan de ander, die juist op mij zit te wachten en mij wil verwelkomen. De coronaslogan geldt ook voor het geloof: Ik doe het niet voor mezelf, maar ook voor de ander. Dat was de weg van Jezus en is ook onze weg. Leven voor de Ander brengt mensen bij elkaar
Zondag 27-02-2022, Week 8e zondag door het jaar (c)
We mogen weer
De afgelopen week klonken hoopvolle geluiden dat de versoepelingen in snel tempo worden ingezet. Vooral de carnavalsvierders beleefden een nieuwe lente en wisten in een mum van tijd heel wat activiteiten nieuw leven in te blazen. Er is blijdschap en veel energie om er iets moois van te maken.
Natuurlijk kan niet alles, want de ervaring leert dat je dan met een kater blijft zitten: verstoorde relaties, een lege portemonnee, vermoeidheid en een maag die van streek is. Allerlei symptomen die ons er van bewust maken dat het zinnetje ‘we mogen weer’ zijn beperkingen kent.
Jezus heeft nooit carnaval gevierd, maar geeft ons toch wat mooie tips waar wij iets mee kunnen. Zo zegt hij dat twee blinden of vrij vertaald dronken mensen niet samen op stap moeten gaan, want wellicht maken ze een lelijke val. Met carnaval is iedereen gelijk en samen plezier maken brengt mensen bij elkaar. Rangen en standen bestaan niet, want met carnaval pakken mensen zich samen. Een goede sfeer komt niet door de draak te steken met de fouten en beperkingen van een ander, want dat geeft een nare bijsmaak. Niemand van ons is volmaakt en spotten daarmee geeft niet echt plezier. Een goede geest onderscheidt zich door respect en vreugde uit te stralen. Wat in de mens leeft zie je in de manier waarop wij met elkaar omgaan. Waar het hart van vol is loopt de mond van over.
Carnaval betekent het leven op zijn waarde schatten. Eeuwig leven en betrekkelijkheid staan op gespannen voet met elkaar. Thema’s over dood en leven komen aan de orde in de humoristische kijk op datgene wat het leven biedt. Bij carnaval weten sommigen van geen ophouden. Anderen zeggen: er is een tijd van feesten en een tijd van bezinning. Het masker gaat af, de carnavalskleren verdwijnen in de kast en het gewone leven gaat weer verder. Die tijd begint op Aswoensdag. Wanneer wij een askruisje op het voorhoofd ontvangen, komt de betrekkelijkheid van het leven naar voren: mens gedenk dat je stof en as bent en tot stof zult wederkeren. Dit tegen de achtergrond van Gods belofte: wie met de Heer wil sterven zal met Hem, verrijzen. Zo gaan wij de 40-dagentijd binnen. In die zin mooie carnavalsdagen toe gewenst
Zondag 20-02-2022, Week 7e zondag door het jaar (c)
Met de moeilijkste mensen omgaan
Bij een bezoek aan parochianen in het ziekenhuis spraken enkele mensen me aan over hun pastoor in een klein dorp. “Er was niet mee te praten”, zeiden ze. Hij wil altijd zijn eigen zin doorzetten, sprak de mensen niet aan en ga zo maar door. Aandachtig luisterde ik naar hun verhaal en zag de nijd op hun gezicht. Dit stoorde mij omdat hier sprake was van eenzijdige communicatie en ik zei: wanneer een parochie in staat is om met een moeilijke pastoor goed om te gaan ben je een goede parochie: men is verdraagzaam, behulpzaam en vergevingsgezind.
Jezus vraagt soms moeilijke dingen van ons waarvan we zeggen: eigenlijk zou het zo moeten, maar ik kom er niet toe. “Heb je vijanden lief; wanneer iemand je op de ene wang slaat, keer hem dan ook de andere toe; als iemand het bovenkleed van u afneemt, geef hem dan ook uw onderkleed”. Het zijn wereldvreemde gedachten, maar rijk van inhoud. Jezelf kwetsbaar opstellen. De zachtmoedige van hart vertolkt de kwetsbaarheid van God en ook Zijn kracht. Hij bouwt op Zijn liefde
Het leven verloopt vaak anders. Elkaar bestrijden duurt niet zo lang, maar elkaar uit de weg gaan is vaak levenslang. Ook al lijkt het alsof dit mensen niets doet, toch blijft dit hangen als een ervaring dat je tekort geschoten bent. Maar ook waarop je beseft dat je dingen overkomen, waar je soms niets aan kunt doen. Barmhartigheid en verzoening zijn twee belangrijke begrippen. Niet van elkaar weg lopen, maar een streep onder iets kunnen zetten. En de ander laten voelen dat vergeving het hoogste goed is.
Zondag 13-02-2022, Week: 6e zondag door het jaar (c)
Kerkgebouw prepareren of repareren
Wie in Steyl het Afrikamuseum bezoekt krijgt heel wat dieren te zien: apen, leeuwen, giraffen en nog veel meer. Het is mooi om hier naar te kijken, maar je mist het leven hierin. De ingewanden zijn er uit gehaald. Alleen het karkas is over. Daaraan moest ik denken bij de herbestemming van kerken. Voor de beeldbepaling van een stad of dorp blijven deze gebouwen behouden. Maar de inhoud van dit huis om God te ontmoeten met alles wat er bij hoort is er uit gehaald. Daardoor is het een geprepareerd gebouw Het religieus erfgoed is verdwenen.
Velen ondergaan de berichten over de sluiting van kerken als een soort noodlot. Kerk betrokken mensen slapen er haast niet van als hun kerk gesloten wordt. Vaak erkennen zij dat het niet anders kan omdat financiën terug lopen, kerkbezoek sterk afneemt, personeelskosten toenemen en jonge, maar ook vele oudere mensen afwezig zijn. Het gebouw herbergt voortaan appartementen, een boekenwinkel, gezondheidscentrum of zelfs een fitnesscentrum. Wat met de kerk gebeurt is te vergelijken met het prepareren van een dier. Het weerspiegelt wat zich in de maatschappij afspeelt. De inhoud ontbreekt in beleid en gesprekken, evenals de betrokkenheid bij het inrichten van de samenleving. Er wordt voor anderen gedacht, maar te weinig gekeken naar wat ik zelf kan doen. Wat mooi is verdwijnt voor altijd en komt niet meer terug.
Het is een uitdaging voor allen om de geloofsgemeenschappen weer een kloppend te geven zodat het geloof in God en de samenleving opnieuw betekenis krijgt. Geld is niet het belangrijkste. Het begint met het vitaliseren van de wijk. Een kerk is niet alleen een mooi gebouw, maar ook een thuis voor mensen die daar om heen wonen. Wanneer de vitaliteit in de wijk groeit zal dat ook zijn weerslag hebben op het gebruik van een kerkgebouw. Leven en geloven liggen in elkaars verlengde: verbindingslijnen tussen mensen onderling en mensen met God. Een kerkgebouw kan meer zijn dan een plaats, waar liturgie gevierd wordt. Het is een huis waar ook cultuur, kunst en overdracht van kennis en inzicht goed met elkaar samen gaan. In zo’n klimaat behoeden wij kerkgebouwen voor preparatie, en kunnen zij zich door reparatie van de gemeenschap een nieuwe plek verwerven. Herkenbaar als plek waar de liefde van Jezus beleefd wordt in het ‘breken van het brood’.
Zondag 06-02-2022, Week: 5e zondag door het jaar (c)
Gebrek kan ook genade zijn
Volgens de reclamemakers hoeft de mens geen pijn te lijden. Voor wie het geloven wil is er voor elk pijntje een medicijntje. Maar ook op andere terreinen lacht het geluk je toe. Rijden in een nieuwe auto, vakanties in allerlei landen en manieren om je geld goed te besteden. Ik heb nog nooit een advertentie gezien met het opschrift: wees tevreden met wat je hebt. Of met bepaalde pijn moet je leren leven.
Jezus weet dat het leven niet altijd even gemakkelijk is. Hij gaat niet mee in de klaagzang, maar zegt dat het belangrijk is om perspectief te zien. Het geloof kan ons helpen om te bouwen op betere tijden die komen gaan: het Rijk Gods. De mens die nu honger heeft, zal eens verzadigd worden. De mens die nu verdrietig is, kan ook weer lachen na een bepaalde tijd. De mens die buitengesloten wordt en gediscrimineerd zal ontdekken dat God iedere mens in Zijn Liefde draagt. Hiermee verklaart Jezus zich solidair met de zwakken en de armen. Maar hij geeft ze ook geloof en vertrouwen mee. Eens breekt het Rijk van God door en dan worden de rollen omgekeerd. Het is niet iets wat vanzelf komt, maar waar mensen zich ook voor moeten inzetten. We zien vaker gebeuren dat mensen die veel bezitten in armoede vervallen en dat zij die het leven van anderen stuk maken eens komen tot een eenzaam bestaan.
Geloof in de woorden van Jezus is meer dan alleen maar bidden en afwachten. Het is ook zelf in actie komen om de wereld te verbeteren. In de geschiedenis van de Kerk zien wij allerlei soorten mensen die zich er voor hebben ingezet om dat toekomstvisioen te verwezenlijken. Dromen over de toekomst leidden tot prachtige initiatieven. Kansarme kinderen kregen onderwijs, zieke mensen kregen medische hulp, hongerige mensen kregen te eten. Waar een persoon het initiatief nam groeide het aantal mensen dat mee deed. In de Kerk zijn vele mooie dingen tot stand gekomen die we misschien weer gauw vergeten zijn. Kritische mensen hebben vaak weinig opgebouwd. Mensen, bezield door liefde voor de ander, zijn tot heel wat in staat. Zij zijn de voorbeelden waar wij ons op mogen richten.
Zondag 30-01-2022, Week: 4e zondag door het jaar (c)
De missionaire Kerk
Vaker hoor je in beleidsstukken dat we een missionaire Kerk moeten worden. Onze zending moet meer zichtbaar worden in het uitdragen van het geloof. Missionarissen uit het verleden kunnen ons leren hoe zij gewerkt hebben aan de op- bouw van de Kerk. Er waren er niet zo veel en men kon niet iedere week in iedere parochie zijn. Zij rustten de geloofs- gemeenschappen toe om een deel van pastorale zorg op zich te nemen met en voor mensen ter plaatse. Door hun verantwoordelijkheid te geven ontstond vitaliteit en saamhorigheid. Parochies kampen op dit moment met de vraag: van groot naar klein of van klein naar groot.
Bij de wonderlijke visvangst zien wij vergelijkingspunten. Jezus zegt tegen Petrus: “vaar naar het diepe en gooi uw netten uit voor de vangst”. Petrus zegt:
Meester, de hele nacht hebben wij gezwoegd zonder iets te vangen. Maar op Uw woord zal ik de netten uitgooien”.
Waar mensen denken dat ze hun grenzen bereikt hebben, zegt Jezus: “geef niet op”. Gooi de netten opnieuw uit. Heel wat vis werd nu binnengehaald. Zo veel dat de netten dreigden te scheuren. Het geloof was hun kracht en redding. Door te luisteren naar het woord van de Heer boekten zij een geweldig resultaat
Wat wordt met missionair zijn in onze tijd bedoeld. Is het bouwen op kleine groepen waarmee de Kerk verder wil. Of blijven inzetten op de grote groep en deze ruimte geven binnen de Kerk. Ligt de toekomst van onze Kerk in blijven ste- ken bij de taak van de priester en officieel aangestelde mensen. Of moeten we de Geest ruimte geven door te erkennen: bij de plaatselijke gemeenschap ligt op de eerste plaats de zorg voor kerk en
geloofsgemeenschap en daar zijn veel talenten. Geef hun de kans te laten zien wat het geloof voor mensen betekent. Van de missionarissen kunnen leren is dat zij bouwden en vertrouwden op mensen ter plaatse. Ik bespeur dat er onder ons vele mensen zijn die de Kerk niet kwijt willen. Geef hun de ruimte in het schip van de Kerk en laat ze mee net- ten uitgooien zodat er een mooie opbrengst kan geschieden.
Zondag 23-01-2022, Week: 3e zondag door het jaar (c)
Bijbel als inspiratiebron
Exegese is een onderdeel van de theologiestudie. Je doet veel kennis op over de samenstelling van de Schrift, het ont- staan van de teksten met een beschrijving van de tijd. Maar ook aandacht voor de verschillende schrijvers bij het ont- staan van de Heilige Boeken. Ook over de les die men trok uit de verschillende gebeurtenissen toen en wat we er nu als lering uit kunnen halen. De Schriften te bestuderen is geen garantie voor geloof. Geloof en wetenschap hebben een ver- schillende invalshoek.
Het voorlezen van de Heilige Boeken is van grote betekenis. Je probeert daarin te ontdekken wat God ons wil zeggen. Mensen uit het verleden hebben een boodschap die nu nog zeer actueel kan zijn. Zo las Jezus in de synagoge van Nazareth voor uit de profeet Jesaja. De tekst was niet uitgezocht, maar op die dag aan de beurt: “De Geest des He- ren is over mij gekomen omdat Hij mij gezalfd heeft. Hij heeft mij gezonden om aan armen de Blijde Boodschap te bren- gen, aan gevangenen hun vrijlating bekend te maken en aan blinden dat zij zullen zien. Om verdrukten te laten gaan in vrijheid, om een genadejaar af te kondigen van de Heer”. Daarop zei Hij: “Die tijd is nu in vervulling gegaan”. Hij paste die tekst toe op zichzelf. In het verloop van dit verhaal wordt vermeld dat men
Hem niet geloofde.
Ook wij mogen zo met bijbelteksten om- gaan. Ze brengen ons tot een zelf ver- staan. Zo wordt de Schrift een gesprek dat God met ons aangaat. Zaken die vroeger speelden, komen wij nu nog in ons leven tegen: goed en kwaad, op- bouw en afbraak, ziekte en gezondheid, zinvolheid en zinloosheid, liefde en haat. De teksten uit de bijbel nodigen ons uit
om met God in gesprek te gaan. Soms is de tijd nog niet rijp om bepaalde dingen te verstaan. Later begrijpen wij er meer van. Katholieken zijn van oudsher niet zo sterk in het hanteren van de bijbel. Ze houden meer van afbeeldingen en tradities. Mensen uit de protestantse traditie kunnen ons heel wat leren. Woorden uit de Schrift zijn als voedsel voor onze ziel. Soms bitter, soms aangenaam. Door al- les te eten wat God ons aanbiedt groeien wij in inzicht en geloof. Het is een avontuur met God dat geen einde kent. Maar ons wel waakzaam maakt.
Zondag 16-01-2022, Week: 2e zondag door het jaar (c)
Overdaad of gewoon geluk
Feesten maakt onderdeel uit van ons le- ven. Op allerlei manieren is er over- vloed: veel mensen, volop eten en drin- ken, muziek waardoor je elkaar niet meer verstaat, de gastheer die het ie- dereen aangenaam wil maken en ten- slotte de cateraar die moet zorgen dat niemand tekort komt. Zolang alles klopt kan het feest door gaan. Waar tekort is, is het feest snel ten einde. Als de tap- kraan dichtgaat zijn mensen binnen een half uur weg, als je voldoende met el- kaar samen bent geweest ben je blij om naar huis te gaan, of wanneer contact of hartelijkheid weg is heb je geen be- hoefte om langer te blijven. Tekort aan een of meerdere dingen laat de feest- vreugde verbleken.
Maria voelde feilloos aan waar de pijn zat bij de bruiloft van Kana. Jezus, die dan toe onbekend was als de wonder- doener, wordt aangesproken door Ma-
ria: “Ze hebben geen wijn meer”. Haar geloof in Jezus is groot. Toch houdt Hij zich op de vlakte:
Vrouw, is dat soms uw zaak. Nog is mijn uur niet gekomen”. Geen echte vriende- lijke reactie naar zijn moeder toe. Maar Maria zet door. Ze kent haar zoon en zegt tegen de bedienden: Doe maar wat Hij u zeggen zal”. Op dat moment open- baarde Hij zich als degene die alles ten goede leidt: “Doe die kruiken vol water en breng ze naar de tafelmeester”. Deze proefde van het water dat in wijn veran- derd was en was er verrukt over. “De beste wijn wordt nu pas geschonken”. Langzaam begint door te dringen wie Je- zus voor de mensen is.
Heel veel zijn mensen alleen maar bezig met wat zij tekort komen. Als je daar op
let kun je nooit blij zijn in het leven. Wanneer je oog hebt voor wat er wel is ga je op een andere manier het leven be- kijken. Wijn is lekker, maar water is no- dig. Dat merken mensen die gebrek aan water hebben. Veel mensen vinden dat geloven alleen maar te maken heeft met krijgen. Wanneer ik niet op mijn wensen bediend wordt heeft het geloof geen en- kele waarde. Geloven betekent ook ver- trouwen geven aan de ander. Je de weg laten wijzen door Jezus. Dan kan een nieuwe wereld voor ons open gaan. Dat is mijn wens voor het nieuwe jaar. We kunnen het goed gebruiken in deze tijd.
Zondag 08-01-2022 Week: Doop van de Heer (c) / Begin van de tijd door het jaar
Op reis om wat te zien
Zo zijn ook de drie wijzen uit het Oosten op reis gegaan. Ze kenden geen trein, bus of vliegtuig. De kameel was hun vervoermiddel en bagagedrager. De wijzen uit het oosten waren sterrenkundigen. Ze hadden uit een bepaalde stand van de sterren afgeleid dat er iets bijzonders was gebeurd. Dat had hun op weg gezet. Bij astrologen speelt de stand van de sterren een grote rol. Men kan er heel wat uit afleiden voor het heden en de toekomst. Zo ging drie mensen op weg. Eerst zoeken in Jeruzalem naar de bijzondere persoon. Daarmee weken ze af van de richting die de ster hun wees. Zij trokken op naar Jeruzalem. Daar ondervonden ze dat daar het goddelijk kind niet te vinden was. Wel Herodes die macht wilde en hogepriesters die leefden van de tempel, maar God gebruikten met hun geloof. Daar was God niet te vinden. De ster bracht hun op het pad naar Bethlehem. Daar vonden zij het kind, armoedig en hulpeloos. Daarin openbaarde zich de grootheid van God. In de geschenken wordt duidelijk hoe zij dit kind beschouwden. Met wierook brachten zij eer aan dit kind, met mirre gaven zij aan dat dit kind ook voor de dood niet werd gespaard en met goud toonden zij de koninklijke waardigheid van dit kind. Hiermee vatten zij samen wat het leven van Jezus inhield. Het waren zieners uit delen van de toen bekende wereld: Azië, Afrika en Europa. Vanuit heel de wereld kwam men dus eer brengen aan dit kind
Hun verhaal wordt ook ons verhaal wanneer wij vertellen over onze zoektocht naar wat belangrijk is in ons leven. Geluk vindt je niet als je alleen maar met je eigen kleine wereld bezig blijft. Geluk openbaart zich als wij ook aandacht hebben voor anderen. Daarin gaat een nieuwe wereld voor ons open. Daarom noemt men dit gebeuren Openbaring.